Penblwydd hapus Geraint Jarman, 60 oed heddiw.
Mwy: Colled, cerdd 1969 gan Geraint neu Gwesty Cymru yn fyw gan Geraint a’r Cynganeddwyr (ac wrth gwrs Tich Gwilym, cynganeddwr).
Categori: Pobol
Rhan i Dan ym mhob man #rhanidan
Roedd ychydig o ddirgelwch o gwmpas #rhanidan ddoe. Heddiw mae fideobobdydd wedi dadlennu’r gwirionedd gyda’r fideo ‘ma. Mwynha.
Mae Dan yn actor o’r Unol Daleithiau ac yn ddysgwr Cymraeg newydd. Mae fe eisiau rhan yn yr opera sebon Pobol y Cwm, hoff pawb.
Allai fe bod yn Yr Achubwr S4c?
Mae tudalen Facebook am yr ymgyrch yn bodoli yn barod (gyda 15 cefnogwr yn unig p’nawn ‘ma).
Mae cyfrif Twitter gyda’r enw @rhanidan (gyda 26 dilynwr yn unig p’nawn ‘ma) yn bodoli hefyd.
Dyw’r cynhyrchwyr Pobol y Cwm ddim ar gael am sylw yn anffodus. (Wel, ofynnais i ddim achos dw i eisiau cael ychydig o hwyl gyntaf.)
Mae Spillers yn symud… Lluniau newydd o’r siop recordiau yng Nghaerdydd
Mae Spillers Records yng Nghaerdydd yn symud o’u lleoliad enwog yn Yr Aes ar ôl 60 mlynedd yn y safle.
Wnaeth y siop dechrau yn wreiddiol yn Queen’s Arcade yn 1892, wnaeth hi symud i’r Aes yn y 1940au.
Nawr maen nhw eisiau ail-agor yn 31 Morgan Arcade yn ganol mis Gorffennaf 2010.
Lluniau gan lounatik
Daw Slavoj Žižek i Gaerdydd
Ar Ddydd Mercher , Mawrth 3ydd 2010, caiff Brifysgol Caerdydd y fraint o groesawi Slavoj Žižek, un o ffigurau mwyaf adnabyddus y byd athroniaeth fodern i’r ddinas er mwyn trafod ei lyfr newydd First as Tragedy, Then as Farce. Mae Žižek, yn wreddiol o Slovenia, nid yn unig yn enwog am ei gyfraniad helaeth i’r byd academaidd sy’n cylchynu ‘psycho-analysis’, ffilm, gwleidyddiaeth a diwylliant, ond hefyd am ei bersonoliaeth egsentrig a’i allu i wneud theori cymhleth yn berthnasol i fywyd cyfoes. Gwelir dylanwadau cryf o Lacan, Hegel a Marx yn ei waith ac fe’i ddisgrifwyd gan The Times fel ‘the Elvis of cultural theory’.
Yn ei lyfr diweddara, trafodir yr argyfwng economaidd rhyngwladol o bersbectif Neo-Marcsaidd. Ar ôl i utopia’r gorllewin datblygiedig ffrwydro ymysg digwyddiadau 9/11, ac eto o ganlyniad i’r argyfwng economaidd rhyngwladol, credir Žižek bod angen i ddiwedd hanes, fel y disgrifiwyd gan Francis Fukuyama yn y nawdegau, digwydd dwywaith.
Cyn yr argyfwng, ein prif flaenoriaethau oedd datrys problemau megis cynhesu byd eang, AIDS a’r hawl i feddyginiaethau, bwyd a dŵr glan, ond serch hynny, fe gohurwyd unrhyw gamau penodol gan lywodraethau’r byd datblygedig. I’r gwrthwyneb, arllwyswyd cyfansymiau anghredadwy i fewn i’r sector ariannol er mwyn ceisio achub y sefyllfa heb unrhyw ystyriaeth am yr ‘hen’ flaenoriaethau a chysgodwyd o ganlyniad. Mae Žižek felly yn dadlau fod dirywiad ariannol ac economaidd y Gorllewin yn 2008, sydd wedi gadael miliynau o bobl yn ddiwaith, yn dystiolaeth bod y ffantasi o economi cyfanfyd a’i rhesymeg ansefydlog ar fin dod i ben.
Fe fydd y ddarlith yn cymryd lle ar Ddydd Mercher 3ydd o Fawrth 2010 yn Adeilad Julian Hodge, Prifysgol Caerdydd am 7 o’r gloch y.h.
Am fwy o wybodaeth, cysylltwch â: zizekconference@cardiff.ac.uk
Hywel Teifi Edwards – Cawr o Gymro
Trist iawn oedd clywed am farwolaeth Hywel Teifi Edwards, cawr o Gymro a gyfrannodd ei oes tuag at Gymru a’r iaith Gymraeg.
Roedd Hywel Teifi Edwards yn un o’r enghreifftiau prin hynny o feirniaid diwylliannol Cymraeg a oedd â holl gynhysgaeth hanes a diwylliant Cymru yn berwi trwy ei wythiennau. Deuai hynny’n glir i bawb a gafodd y fraint o wrando arno’n areithio mewn raliau wrth iddo gyfeirio at wahanol adegau mewn hanes a chyffelybu â’r sefyllfa bresennol. Nid rhywbeth sych oedd hanes iddo ond rhywbeth a allai roi goleuni i’n llywio yn ein presennol a thuag at y dyfodol.
Y rali Cymdeithas yr Iaith cyntaf i fi ei mynychu erioed oedd rali ynghylch dyfodol cymunedau Cymraeg tua 2002, a bu araith Hywel Teifi Edwards yn gymaint o ysbrydoliaeth fe ymunais â’r mudiad. Sôn yr oedd e’ bryd hynny y mae y Cymry fel cenedl yn tenacious ac fe ddefnyddiodd y gair Saesneg oherwydd fod y gair mor addas i’n disgrifio (yr unig le roeddwn i wedi clywed y gair o’r blaen oedd wrth wrando ar gerddoriaeth Tenacious D – cofiwch mai deunaw oeddwn i ar y pryd). Mae’r gafael hwn sydd gyda ni ar ein hanes a’n diwylliant, y cof cenedl tenacious hwn, yn bwysig iawn meddai Hywel Teifi Edwards.
Yn ei gyfrol olaf, The National Pageant of Wales, fe adroddodd hanes perfformio pasiant mawr yn dathlu hanes Cymru drwy’r oesoedd yng nghysgod Castell Caerdydd, gyda dros 5000 o bobl yn cymryd rhan o bob dosbarth o gymdeithas. Yn y dyfyniad hwn, dengys sut y gwelai perthnasedd y digwyddiad hwn gyda’r angen am addysgu pobl Cymru am hanes eu gwlad ynghyd â’r sefyllfa wleidyddol bresennol:
If only we had his like again in 2009 to script a National Pageant (or better still an epic film) to tell the Welsh, who are awaiting yet another referendum to test their readiness for “a proper parliament”, what he told them in the wake of the Cymru Fydd collapse in 1896. Quite simply, as Barack Obama put it on the night of his election victory, when he confronted the difficulties to be overcome, ‘Yes, we can.’
Meddylfryd neu seicoleg y Cymry oedd ei ddiddordeb mawr, ac er y dywedai fod hyn o ganlyniad i imperialaeth Lloegr yng Nghymru roedd hefyd yn awyddus i’r Cymry adfer yr hyder ynddynt eu hunain ac ymladd y seicoleg hwn. Ysgrifennodd yn helaeth am Frad y Llyfrau Gleision er enghraifft gan sôn sut y trodd y ‘sgarmesi’ ynghylch yr iaith ‘yn faes rhyfel cartref’ wrth i’r feddylfryd fod angen addysg drwy gyfrwng y Saesneg i lwyddo yn y byd ymledu tra gwthiwyd a cyfyngwyd y Gymraeg i’r aelwyd a’r capel. Y neges i wyrdroi ein hanes a’n seicoleg am yr iaith Gymraeg oedd ei gri yn ei araith mewn rali fis Mai 2009, a oedd yn galw am ddatganoli pwerau llawn dros y Gymraeg i Gymru: ‘Ni ein hunain sydd i iachau y wlad ma lle mae’r iaith yn y cwestiwn’ meddai, ‘drwy ein cynrychiolwyr yng Nghaerdydd.’ Cyfeiriodd at allu’r genedl i reoli ei hun yn wâr a theg drwy gyfraith Hywel Dda yn y gorffennol gan ddweud am y presennol: ‘ni’r Cymry biau’r busnes yma.’ Nid oedd pwyslais Hywel Teifi ar ymyrraeth Lloegr â Chymru, ond ar yr hyder sydd angen ei adfeddiannu i ryddhau o’r feddylfryd o israddoldeb ynghylch yr iaith Gymraeg.
Nid dyn dweud yn unig oed Hywel Teifi Edwrads, ond dyn gwneud. Rhai blynyddoedd yn ôl roeddwn i’n gwrando ar ei feirniadaeth befriog yn y Pafiliwn o gystadleuaeth y Fedal Ryddiaith ac fe ddywedodd fel hyn: ‘Pe bae pawb sy’n bresennol yn y pafiliwn yn prynu chwech neu saith llyfr Cymraeg y flwyddyn fe fyddai gennym ni chwyldro yn y wasg Gymraeg.’ Nes i feddwl – WOW – ma hynna’n wallgo! Ers hynny rwyf wedi gwneud yn siwr fy mod i’n prynu o leia’r nifer hynny o lyfrau Cymraeg bob blwyddyn.
Ni all unrhyw Gymro gwneud llai nag edmygu ei ymroddiad a’i gyfraniad i Gymru. Dangosodd mai dim ond ni ein hunain all godi Cymru unwaith eto a bod angen torri’n rhydd o’r feddylfryd israddol am yr iaith Gymraeg. Hefyd, roedd ei wybodaeth a’i allu hudolaidd i draethu am ystod eang o bynciau hanesyddol a diwylliannol yn rhywbeth i ni fel cenhedlaeth ifanc ei edmygu, fel y gallwn edmygu llawer o haneswyr diwylliannol rydym ni’n prysur eu colli. Gan obeithio y bydd ein cenhedlaeth ni mor frwd â pobl fel Hywel Teifi Edwards i ddal cyfoeth y dychymyg Cymraeg ar lafar gwlad!
Llun gan dogfael