Dathlu gwaith Uderzo, cyd-grëwr Asterix, mewn delweddau

Dyma ddathliad gweledol o waith Uderzo, y darlunydd llyfrau comig ac ysgrifennwr sgript.

Y cyfuniad o caricatures, jôcs gweledol a geiriol diwylliannol a ieithyddol fan hyn mor gofiadwy. A Rhufeiniwr rhwystredig yn dangos bod y dyn bach bob tro’n gallu curo’r dyn mawr. #Uderzo

Classic panel pentref y Galiaid efo tai coed dychmygus, ac action slapstic boncyrs yn llenwi’r ffrâm. Plus bonws Bitabix i ddod â haen arall.

Y defnydd clyfar eto o symbolau i wneud jôc (er un chydig yn ddilornus o’r Almaenwyr…). Mae’r holl ddarn yma am amrywiaeth a chamddealltwriaeth ieithyddol y gwahanol lwythi mor flasus.

A mae’r llongau jyst mor ffycin cŵl dydyn. Pleser i edrych arnyn nhw. A gwyneb gormless y masthead yn hwn yn adlewyrchu’r mow-ladwon yn berffaith.

Mae’r wides fel hwn hefyd yn rhoi real syniad o hanes i chi fel plentyn ac yn rhoi manylder i fyd sydd ddim jyst yn comic ond yn addysg. Faint o blant fy nghenhedlaeth oedd yn gwybod am Ganwriaid, Cohort, Llengoedd a dyfynnu Lladin?! Alea iacta est!

Rhaid cael y banel olaf mewn. Y darn oeddech chi’n edrych mlaen ato drwy’r llyfr. Diweddglo cyson ond ychydig yn wahanol bob tro. Byd cysurus, digri ond chydig yn ddrwg alli di ymgolli ynddo fo.

Y paneli yma i gyd o Asterix ym myddin Cesar (Fr, 1967; Cy, 1978). Diolch eto #Uderzo.

Diolch i Rhodri am ganiatâd i ail-gyhoeddi ei edefyn yma.

Rhannwch eich hoff banel o lyfrau Cymraeg Asterix.

Canolfan y Tecno Amgen: cyfweliad Machynlleth Sound Machine

Dyma gyfweliad gyda Machynlleth Sound Machine artist sydd wrthi’n cyfuno dau le yn ei waith ac wedi cynhyrchu a rhyddhau cerddoriaeth electronig Detroitaidd yn ddiweddar gyda thiwns o enwau fel Gwrthryfel Tanddaearol, Canolfan Y Tecno Amgen, a Maengwyn Hard Trax (1404).

Mae un o’r disgrifadau ar dy gyfrif Soundcloud yn sôn am Belleville, Michigan, UDA, y ddinas fach lle oedd y cerddorion dylanwadol Derrick May, Juan Atkins and Kevin Saunderson yn byw ac yn datblygu’r gerddoriaeth techno gynnar yn yr 1980au. Beth mae Belleville yn golygu i ti?

Yn fy mhen ro’n i’n meddwl fod Belleville yn le tlawd yn yr inner city. Ond y gwir yw ei fod o’n maestref distaw ymhell tu allan i Detroit. Roedd y ‘Belleville Three’ – y tri a wnaeth dyfeisio tecno – yn dynion du dosbarth canol a roedd y sîn tecno yn eitha dosbarth canol a dyheuadol. Roedd hyn i gyd yn syndod i mi.

Mae’n un o’r cyd-ddigwyddiadau cerddorol anhygoel ‘na, fod y tri cerddor dawnus yma wedi cwrdd yn yr ysgol a wedi gweithio a’u gilydd i creu y cerddoriaeth newydd yma. Fel Lennon a McCartney, neu Morrissey a Marr.

Roedd pedwerydd dyn o’r enw Eddie Flashin Fowlkes hefyd, ond gafodd ei dileu o’r stori am nad oedd yn dod o Belleville a felly doedd o ddim yn ffitio’r stori – ‘good things come in threes’ ac yn y blaen (mwy o’r stori hon).

Yn cyd-ddigwyddiad llwyr, un o fy hoff films ydi ffilm animeiddedig Sylvan Chomet ‘Belleville Rendevouz’ sydd hefyd yn cael ei adnabod fel ‘The Triplets of Belleville’. Ond er y teitl dwi heb darganfod cysylltiad (eto!).

Roedd perfformiad Machynlleth Sound Machine yn Ngŵyl CAM ’17 yn un o uchafbwyntiau’r ŵyl yn fy marn i. Sut oedd dy brofiad di?

Diolch yn fawr! Hwn oedd y tro gynta i mi chwarae’n ‘fyw’ ers blynyddoedd, a ro’n i braidd yn nerfus ond roedd hi hefyd yn wefr mawr.

Dwi’n ddiolchgar iawn fod Gwenno a Rhys yn bodoli ac yn neud yr holl bethau anhygoel yma o dan yr enw Cam o’r Tywyllwch. Mae gan y ddau cymaint o egni a mae nhw’n llawn o syniadau diddorol, heriol, gwahanol. Mae angen mwy o’r fath yma o ŵyl yn hytrach na jyst bands yn chwarae.

Rwyt ti’n cynnig sioe go iawn sydd yn cynnwys defnydd o ddelweddau a chlipiau fideo yn ogystal â dy gerddoriaeth, ac mae hi’n amlwg bod syniadau tu ôl i’r detholiad o glipiau. Allet ti sôn am hyn?

Dwi wedi bod yn trio ffeindio ffordd gwahanol o neud perfformiad byw, a hwn oedd y cam cyntaf tuag at gwneud hynny.

Fyswn i’n disgrifio fo fel ‘audio visual presentation’ yn hytrach na sioe fyw. Mae Gruff Rhys wedi bod yn neud rywbeth tebyg efo American Interior, a mae Thomas Dolby wedi bod yn neud sioe diddorol iawn yr olwg. Dwi’n siwr for na llawer o rai eraill hefyd. Dweud stori trwy cyfrwng cerddoriaeth, ffilm, geiriau ayb.

Roeddwn i eisiau neud gwrthgyferbyniad o Detroit a Machynlleth – dau le mor wahanol ar yr olwg gynta. Strydoedd y ddinas mawr, a cefn gwlad Cymru. Ond y ddau wedi eu ffilmio o ffenest car, a ceir a cerddoriaeth ydi’r pethau mae Detroit yn enwog am – felly efallai ddim mor wahanol wedi’r cwbl.

Hefyd roedd Gŵyl CAM y blwyddyn hon i’w wneud a cynllunio trefol a’r ddinas, ac roedd Detroit yn pwnc perthnasol oherwydd ei Hanes anodd ers y 60au/70au, ddim yn anhebyg i Bae Caerdydd mewn ffordd.

Mae’r rhai o’r delweddau sy’n cydfynd a’r prosiect yn seiliedig ar fand tecno o Detroit o’r enw Underground Resistance. Roedd ganddynt delwedd politicaidd cryf iawn, heb gyfaddawd (un o’u mottos oedd ‘Hard music from a hard city’!).

Roedden nhw’n trio creu gwrthryfel yn erbyn y system – ac yn fy mhen roedd hyn yn debyg i be oedd Owain Glyndŵr yn neud yn Machynlleth 600 mlynedd yng Nghynt. Guerilla warfare. Felly nes i micsio’r ddau efo’u gilydd mewn ffordd sy’n ddigri ac o ddifri, gobeithio.

Hefyd Mae na elfen Sci-fi cryf I tecno, felly Nes I defnyddio hwna ar gyfer Glyndŵr. Y syniad fod o wedi diflannu a dianc i’r gofod – ‘Ffoadur Rhyngalaethol’!

Rwyt ti wedi bod yn cynhyrchu cerddoriaeth a delweddau ers tro. Wyt ti am ddweud rhywbeth am dy brosiectau eraill? Mae hiwmor yn elfen gyson. Dw i’n cofio gweld bywgraffiad blynyddoedd yn ôl yn sôn am dy ddylanwdau ar y pryd: John Barry a Barry John.

Dwi’n gweld hiwmor yn bob dim. Mae bodolaeth yn absurd a dyw cerddoriaeth yn dim gwahanol. Deconstructing music. Dyma ffilm o John Barry John.

Mewn bydoedd celf a cherddoriaeth pwy arall wyt ti’n edmygu – yng Nghymru a thu hwnt?

Roedd hi’n hynod o diddorol gweld Gareth Potter yn siarad am y sîn music alternative Cymraeg yr 80au/90au. Dyna’r dechreuad i mi – Datblygu. Llwybr Llaethog. Y Cyrff. Super Furrys. Pesda Roc. Gorkys. Roedd hi’n amser arbennig iawn tyfu fyny.

Ar ol hynny fe symudais i’r Alban a darganfod cerddoriaeth electroneg. Roedd na clwb yn Caeredin o’r enw Pure a dyna lle welais Derrick May (un o’r Belleville Three) – ei ymddangosiad cynta erioed tu allan i’r UDA. Mae Keith un o DJs Pure nawr yn un o DJs Optimo, sy’n hynod dylanwadol.

O ran celf, dwi’n hoff iawn o Jeremy Deller sy’n gwneud prosiectau celf diddorol, llawn hiwmor ac yn aml yn gerddorol. Dwi hefyd wrth fy modd efo Martin Creed (‘turning the light on and off’) sy’n gwneud gwaith celf am gwaith celf. Dwi hefyd newydd darllen llyfr Grayson Perry am y byd celf modern. Hynod o ddiddorol.

Ewch i recordiau.com am ragor o fanylion a thiwns.

Twinfield: “Dwi’n creu popeth fy hun mewn un stafell fach…”

twinfield
Ymddangosodd artist pop electronig o’r enw Twinfield ar Soundcloud ychydig dros hanner flwyddyn yn ôl.

Dyma gyfweliad newydd gyda Twinfield am ei brofiad o fod yn artist solo a’i agweddau tuag at greu a rhyddhau cerddoriaeth yn 2016.

Fel prosiect solo, un unigolyn sy’n cyfrifol am bob elfen o brofiad Twinfield. (Yr unig eithriad i’r priodoliad ‘popeth gan Twinfield’ yw’r gân Ceri Dwi Angen Cysgu, cydweithrediad gyda’r grŵp Pop Negatif Wastad.)

Hyd yn hyn mae e wedi gwneud un gig cychwynnol fel rhan o’r Peskinacht olaf (perthynas sydd wedi bod ers ei gyfraniadau i label Peski fel aelod o’r grŵp VVolves).

Anfonodd Twinfield ei ymatebion i’r cwestiynau drwy e-bost ar 24 mis Mehefin 2016.

Y TWLL: Yn draddodiadol byddai dau aelod mewn grŵp pop electronig ond rwyt ti wedi profi bod y cyfan yn bosibl gydag unigolyn erbyn hyn. Mae disgrifiad y gân newydd Rhwng Cerrig a Phridd yn dweud ‘popeth gan Twinfield’ sydd yn awgrymu ysgrifennu, canu, samplo, chwarae, cynhyrchu a dylunio graffeg. Pa mor gynaliadwy yw Twinfield?

TWINFIELD: Dwi’n creu popeth fy hun mewn un stafell fach, a dwi wedi dysgu bron popeth technolegol o’r we. Mae’r ffordd yma o weithio yn cymryd lot fwy o amser a chanolbwyntio na chwarae mewn band, ond yn y diwedd mae’n creu darn o ‘waith’ llawer mwy personol yn fy marn i. Fi wir yn caru’r broses o greu rhywbeth o ddim byd a dwi wastad yn edrych am ffyrdd newydd creadigol i wneud hynny.

Bydd gwrandawyr siŵr o fod yn chwilfrydig am eiriau fel “siaradwyr Cymraeg / byth yn dweud y gwir / Dw i wedi cael digon / ar y gwenu ffug”. Beth yw dy bolisi ar ymhelaethu ar eiriau rhag ofn bod cylchgrawn Golwg neu raglen Heno am dy wahodd di i wneud eitem?

Gofyn ydw i “Siaradwyr Cymraeg, beth am ddweud y gwir?”. Rwy’ wedi mynd trwy’r systemau arferol cerddoriaeth Cymraeg o’r blaen a dwi ddim isie ‘neud hynny eto, mae’n lladd fy mrwdfrydedd i. Dwi isie cefnogi’r bobol sy’n neud stwff achos bod nhw’n caru cerddoriaeth nid achos bod nhw’n chwennych arian a ‘viewing figures’. Dyw’r cyfryngau ddim yn helpu cerddoriaeth Cymraeg mewn gwirionedd. Ma nhw’n chware’n saff ac yn ‘uncool’ trwy roi sylw i’r un bandiau crap trwy’r amser. Dwi am aros yn glir o glique y ‘sin roc Cymraeg’ a chanolbwyntio ar sgwennu cerddoriaeth dda Cymraeg fy hun.

Tua pob mis rwyt ti’n rhannu recordiad newydd o gân newydd ar dy gyfrif Soundcloud ac wedi troi lawrlwytho ymlaen ar bob un, chwarae teg. Dwedodd rhywun yn ddiweddar “It’s probable that the greatest song ever made is sitting on soundcloud with 23 plays.”. Mae rhannu gwaith cerddorol yn haws nag erioed, ac ar yr un pryd yn anoddach nag erioed. Unrhyw sylwadau am hyn?

Mae’n wych bod unrhyw un yn gallu creu a rhannu cerddoriaeth mor hawdd dyddie yma, ond bydd lot o hanes cerddoriaeth yn cael ei golli oherwydd does dim copi caled ar gael. Dyw rhywbeth digidol ddim yn sefydlog iawn, ond mae’n rhatach a fwy cyfleus na chreu finyl a CDs. Mae’n hollol nyts bod unrhyw un yn y byd sydd efo’r we yn gallu lawrlwytho tracs fi am ddim, a dwi isie i bobol fwynhau cerddoriaeth Cymraeg o ble bynnag ma nhw’n dod.

Mae naws dywyll i eiriau dy ganeuon a’r teitlau (Strydoedd Y Nos, Does Dim Byd I Wenu Amdano, Gwaed ar Gyllell, …). Ond mae pob un yn ddawnsiadwy iawn. Pa mor bwysig yw dawns yn dy fywyd?

Baswn i yn hoffi dweud bod rheswm dyrys am y gwrthgyferbyniad rhwyg y geiriau a’r gerddoriaeth, a falle bod ‘na, ond dwi ddim yn gwybod beth yw e. Dwi methu dawnsio ond fi wir yn mwynhau clybio nos. Adre rwy’n gwrando ar lot o gerddoriaeth electronig Ewropeaidd yr wythdegau, bandiau fel Deux a Telex, ma na hefyd band da o’r Alban o’r enw Secession, gwrandewch ar Touch (part 3) o 1984 mae’n wych!!! Rhaid cyfaddef fy mod i’n geek, dwi’n hoffi technoleg, synthesisers a pheirianneg electronig a dyna pam dwi’n meddwl bod diddordeb mawr gen i mewn cerddoriaeth dawns.

Bydd rhaid i mi ofyn beth sydd ar y gweill achos o’n i’n methu ffeindio unrhyw gyfrifon na thudalennau o wybodaeth heblaw am Soundcloud (heb sôn am unrhyw gynrychiolydd sy’n delio gydag ymholiadau ar ran y wasg). Beth sydd ar y gweill?

Dwi ddim yn bodoli ar y cyfryngau cymdeithasol, mae nhw’n wastraff amser. Os mae rhywun gwir isie cysylltu gyda fi byse nhw yn ffeindio ffordd o wneud. Dwi’n poeni am be sy’n dod nesa, ‘dwi ddim isie ymlacio a chwympo mewn i ‘comfort zone’. Dwi isie arbrofi lot mwy efo synthesisers a dysgu mwy am wyddoniaeth cerddoriaeth. Dwi ddim yn siŵr os dwi am neud mwy o gigs a dwi ddim yn siŵr os nai ryddhau record! Pwy a ŵyr cawn weld.

Llawenydd gweithgaredd Datblygu – albwm newydd yn y ffatri

Datblygu - Porwr Trallod

Mae blog John Robb wedi cael y première ar ffeithiau am albwm newydd Datblygu – yn Saesneg!

Ta waeth, mae hyn i gyd yn newyddion mawr. Dw i’n edrych ymlaen at weld y band ar gloriau bob cyhoeddiad yng Nghymru o’r Cymro i’r Selar i Golwg i Planet i, err, Barddas.

Porwr Trallod yw enw’r albwm, mae llun clawr gan Ani Saunders ac mae Ankst Musik wedi rhannu ffrwd (a WAV!) o’r clasur instant o gân Llawenydd Diweithdra.

Hi oedd y gân gyntaf yn gig gofiadwy Datblygu yng Ngŵyl CAM yn ôl ym mis Ebrill a dw i wedi cael amser i fyfyrio ychydig amdani hi.

Fel o’n i’n dweud yn y darn ar ôl y gig mae’r band wedi diweddaru’r ffyrdd o gynhyrchu curiadau a sain er bod ‘na cysondeb o ran themâu.

Yn gyffredinol os ydych chi’n cynhyrchu cerddoriaeth electronig mor minimol mae’n rhaid bod hi’n anodd gwybod pryd i stopio a datgan bod y cyfansoddiad wedi gorffen.

Tro yma mae anghyflawnder y trefniant yn rhan bwysig o’r peth – yn enwedig y diffyg cic sydd yn cyfleu ystyr o ddiffyg momentwm y diweithdra i mi yn berffaith, diolch i Pat mae’n debyg.

Gellid dweud ein bod ni’n ail-fyw’r 1980au yn yr oes bresennol neu o leiaf bod ein hoes yn atsain o’r degawd hwnnw o ran yr economi, anghyfartaledd, polisïau o San Steffan ac ati.

Os yw hynny yn wir efallai taw dyna sy’n wneud i ddychweliad Datblygu a’r gân hon deimlo mor addas.

Mae geiriau Dave bron a bod fel cyngor gyrfa amgen i’r ifanc (rhywbeth mae fe wedi cynnig o’r blaen); rant am swyddi di-bwynt, Hall & Oates ac efallai dirfodaeth.

[…] Mae Llawenydd Diweithdra yn well na unrhyw gaethweithdra (?) sy’n cael ei gynnig gan yr Adran Gwaith a Phensiynau.

Mae Llawenydd Diweithdra yn curo bob gwaith mewn swyddfa neu unrhyw swydd ffatri gallai feddwl amdano […]

Llun o lyfr addas gan Bertrand Russell, achos pam ddim

Mewn newyddion hollol annisgwyl mae Stewart Lee. sydd yn curadu gŵyl ATP ym Mhrestatyn ym mis Ebrill 2016, i weld yn ffan o Datblygu… Mae fe wedi dewis y band am gig yn yr ŵyl yn ogystal â Sleaford Mods, The Raincoats, Boredoms ac eraill.

Nid y Fall Cymreig ydyn nhw, pwy ddyfeisiodd y fath twpdra? Maen nhw yn well na’r Fall.