Felly, pa mor bwysig yw’r economi lleol i chi? Yn ôl y wireb etholiadol o’r Unol Daleithiau mae Ed Miliband yn enwog am ei anghofio, “Yr economi yw’r cyfan, twpsyn!” Yn ystod y deng mlynedd diwethaf, mae’r cynnyrch a gynhyrchwyd yn lleol a gwerthwyd yn lleol wedi cynyddu’n gyson o dros 10% fel cyfran o’r farchnad, sy’n tynnu sylw sylweddol i gryfderau gwerthoedd lleol a hyperlleol, yn hytrach na gwerth Hyper Value er enghraifft i siopwyr y brifddinas.
Yng Nghymru, mae’r cysyniad o hyrwyddo busnesau lleol drwy ddefnyddio arian lleol wedi bod yn syniad sydd wedi ei gylchredeg am gyfnod; yn wir, mae yna dipyn o ymgais eisoes i hyrwyddo cynnyrch o gwmnïau sy’n defnyddio’r iaith Gymraeg drwy ddefnyddio’r hashnod #YGeiniogGymraeg ar y cyfryngau cymdeithasol. Yng Nghaerdydd mae gan y ffenomen hon enw: Punt Caerdydd.
Esboniodd sylfaenydd Punt Caerdydd Michelle Davis sut tarddiad y syniad gwreiddiol:
“Yr enghraifft gyntaf yn y DU yn y cyfnod modern [o arian hyperlleol] yw’r Totnes Pound, a oedd yn rhan o’r ymgyrch ‘Transition Towns’. Mae cwpl arall o gynlluniau bach lleol yn Lewes a Stroud wedi digwydd, ond mewn gwirionedd lansiad y Brixton Pound yn 2009 sydd wedi llwyddo i wthio’r syniad o arian lleol weithredol i fyny’r agenda. Pan lansiodd y Bunt Bryste yn 2012, achosodd hynny imi wir gwestiynu pam nad ydym yn gwneud hyn yng Nghaerdydd.”
Felly pam nad ydy hyn eisoes wedi digwydd yng Nghaerdydd? Mae Caerdydd yn brifddinas, a chyn hir yn rhanbarth hefyd, felly gan fod Bryste wedi llwyddo i lansio ei arian ei hun, beth am Gaerdydd?
Yn ôl Michelle, nid yw hyn wedi bod yn syndod iddi, gan taw’r diffyg cyllid Sterling yw’r prif rwystr:
“Mae arnom angen mecanwaith fel y gall busnesau dalu eu trethi i’r cyngor mewn Punnoedd Nghaerdydd. Roedd hyn yn rhan o gynllun cywir o’r ffwrdd ym Mryste ac fe gymerodd ymaith y prif bryder wrth arwyddo manwerthwyr i fyny ‘beth allaf ei wneud â fy Bristol Pounds’? Cyngor Bryste wedi bod yn anhygoel o gefnogol i’r cynllun; gall pobl bellach yn talu eu treth cyngor gyda’r arian lleol hefyd. Mae Cyngor Caerdydd hefyd wedi bod yn gefnogol i’r arian, drwy ddyfarnu rhywfaint o gyllid i greu cynllun busnes ac yn y blaen, er hyn nid ydynt wedi gallu ymrwymo i dderbyn Trethi Busnes Caerdydd yn punnoedd Caerdydd felly rydym yn estyn allan atynt i nhw drafod eto yn y dyfodol agos. Yn amlwg, rydym yn gobeithio y gallwn barhau i wneud i hyn ddigwydd er lles yr economi leol.”
Y prif wahaniaeth rhwng arian lleol, a gadewch i ni ei alw y Bunt Caerdydd er mwyn y ddadl, a Sterling (a wnaed yn eironig yn lleol i Gaerdydd yn Llantrisant wrth gwrs) yw y bydd y Bunt Caerdydd cyfyngu lleoliad gwariant yr arian ac yn ddigon naturiol, gan ystyried yr adnoddau sydd enfawr sydd ar gael i gwmnïau rhyngwladol – ni fydd hyn yn chwalu llawer o’r enwau adnabyddus, a gall, gobeithio arwain at gyfnod llewyrchus i fusnesau Caerdydd.
Unwaith bydd staff yn cael eu defnyddio i gael eu talu mewn Punnoedd Caerdydd, byddant yn gallu dewis o amrywiaeth o siopau sy’n derbyn yr arian … er wrth feddwl am y peth, ni fydd yn rhaid i’r siopau i gytuno i’w dderbyn yn gyntaf? Ai dyma yw prif rwystr y senario tybed? Rhaid cael felly ‘galwad i gardod’ i gymuned Caerdydd i sicrhau bod siopau groser ddigon, cigyddion a phobyddion yn derbyn yr arian fel y gall pob da Caerdydd byw yn y modd maent yn gyfarwydd … heb sôn am y gormodedd o ddewisiadau o lefydd i fwyta sydd heb ymddangos, hyd yn hyn, wedi eu heffeithio gan galedi wrth i Bobl Caerdydd ac ymwelwyr o bob cwr parhau i heidio i’r brifddinas Cymru ar gyfer ei hatyniadau. OK, rydym yn golygu lleoedd ar gyfer nosweithiau stag a nosweithiau iâr hefyd.
Am lwyddiant parhaus economi Caerdydd, byddai’n gwneud synnwyr i lleol, Arian Cymru i ddechrau ar ei bywyd yn ei, prifddinas gosmopolitaidd ffyniannus … iachi da!
Beth yw’r weledigaeth tymor hir ar gyfer y Bunt Caerdydd? Gadewch i ni adael gair olaf i Michelle Davis:
“Ni fydd ond yn gysyniad dros nos, na chwaith ychydig yn un llugoer ac od, ond yn hytrach yn agwedd reolaidd a beunyddiol o fusnes yn ein dinas. Ac oherwydd hyn, bydd yn wedi cyfrannu at economi lleol Caerdydd fel bydd ein prifddinas hyd yn oed yn fwy bywiog, hyfyw a chynhwysol.”
Maent yn dweud os ydych am wneud rhywbeth, yna gofynnwch i berson prysur. Felly yn hytrach na Chaerdydd yn cael ei gofio am ei Gwerthoedd Hyper, beth am rai werthoedd hyperleol orfywiog eleni hefyd?
Am ragor o wybodaeth am brosiect Punt Caerdydd, ac i gofrestru eich busnes, cysylltwch â @cardiffpound ar gyfryngau cymdeithasol neu ewch i’r wefan Punt Caerdydd – neu fel arall fod yn rhan o’r stori newyddion da drwy ebostio hello@cardiffpound.co.uk.
Llun gan Colin Smith (CC-BY-SA)
