Dyma gyfweliad gyda Machynlleth Sound Machine artist sydd wrthi’n cyfuno dau le yn ei waith ac wedi cynhyrchu a rhyddhau cerddoriaeth electronig Detroitaidd yn ddiweddar gyda thiwns o enwau fel Gwrthryfel Tanddaearol, Canolfan Y Tecno Amgen, a Maengwyn Hard Trax (1404).
Mae un o’r disgrifadau ar dy gyfrif Soundcloud yn sôn am Belleville, Michigan, UDA, y ddinas fach lle oedd y cerddorion dylanwadol Derrick May, Juan Atkins and Kevin Saunderson yn byw ac yn datblygu’r gerddoriaeth techno gynnar yn yr 1980au. Beth mae Belleville yn golygu i ti?
Yn fy mhen ro’n i’n meddwl fod Belleville yn le tlawd yn yr inner city. Ond y gwir yw ei fod o’n maestref distaw ymhell tu allan i Detroit. Roedd y ‘Belleville Three’ – y tri a wnaeth dyfeisio tecno – yn dynion du dosbarth canol a roedd y sîn tecno yn eitha dosbarth canol a dyheuadol. Roedd hyn i gyd yn syndod i mi.
Mae’n un o’r cyd-ddigwyddiadau cerddorol anhygoel ‘na, fod y tri cerddor dawnus yma wedi cwrdd yn yr ysgol a wedi gweithio a’u gilydd i creu y cerddoriaeth newydd yma. Fel Lennon a McCartney, neu Morrissey a Marr.
Roedd pedwerydd dyn o’r enw Eddie Flashin Fowlkes hefyd, ond gafodd ei dileu o’r stori am nad oedd yn dod o Belleville a felly doedd o ddim yn ffitio’r stori – ‘good things come in threes’ ac yn y blaen (mwy o’r stori hon).
Yn cyd-ddigwyddiad llwyr, un o fy hoff films ydi ffilm animeiddedig Sylvan Chomet ‘Belleville Rendevouz’ sydd hefyd yn cael ei adnabod fel ‘The Triplets of Belleville’. Ond er y teitl dwi heb darganfod cysylltiad (eto!).
Roedd perfformiad Machynlleth Sound Machine yn Ngŵyl CAM ’17 yn un o uchafbwyntiau’r ŵyl yn fy marn i. Sut oedd dy brofiad di?
Diolch yn fawr! Hwn oedd y tro gynta i mi chwarae’n ‘fyw’ ers blynyddoedd, a ro’n i braidd yn nerfus ond roedd hi hefyd yn wefr mawr.
Dwi’n ddiolchgar iawn fod Gwenno a Rhys yn bodoli ac yn neud yr holl bethau anhygoel yma o dan yr enw Cam o’r Tywyllwch. Mae gan y ddau cymaint o egni a mae nhw’n llawn o syniadau diddorol, heriol, gwahanol. Mae angen mwy o’r fath yma o ŵyl yn hytrach na jyst bands yn chwarae.
Rwyt ti’n cynnig sioe go iawn sydd yn cynnwys defnydd o ddelweddau a chlipiau fideo yn ogystal â dy gerddoriaeth, ac mae hi’n amlwg bod syniadau tu ôl i’r detholiad o glipiau. Allet ti sôn am hyn?
Dwi wedi bod yn trio ffeindio ffordd gwahanol o neud perfformiad byw, a hwn oedd y cam cyntaf tuag at gwneud hynny.
Fyswn i’n disgrifio fo fel ‘audio visual presentation’ yn hytrach na sioe fyw. Mae Gruff Rhys wedi bod yn neud rywbeth tebyg efo American Interior, a mae Thomas Dolby wedi bod yn neud sioe diddorol iawn yr olwg. Dwi’n siwr for na llawer o rai eraill hefyd. Dweud stori trwy cyfrwng cerddoriaeth, ffilm, geiriau ayb.
Roeddwn i eisiau neud gwrthgyferbyniad o Detroit a Machynlleth – dau le mor wahanol ar yr olwg gynta. Strydoedd y ddinas mawr, a cefn gwlad Cymru. Ond y ddau wedi eu ffilmio o ffenest car, a ceir a cerddoriaeth ydi’r pethau mae Detroit yn enwog am – felly efallai ddim mor wahanol wedi’r cwbl.
Hefyd roedd Gŵyl CAM y blwyddyn hon i’w wneud a cynllunio trefol a’r ddinas, ac roedd Detroit yn pwnc perthnasol oherwydd ei Hanes anodd ers y 60au/70au, ddim yn anhebyg i Bae Caerdydd mewn ffordd.
Mae’r rhai o’r delweddau sy’n cydfynd a’r prosiect yn seiliedig ar fand tecno o Detroit o’r enw Underground Resistance. Roedd ganddynt delwedd politicaidd cryf iawn, heb gyfaddawd (un o’u mottos oedd ‘Hard music from a hard city’!).
Roedden nhw’n trio creu gwrthryfel yn erbyn y system – ac yn fy mhen roedd hyn yn debyg i be oedd Owain Glyndŵr yn neud yn Machynlleth 600 mlynedd yng Nghynt. Guerilla warfare. Felly nes i micsio’r ddau efo’u gilydd mewn ffordd sy’n ddigri ac o ddifri, gobeithio.
Hefyd Mae na elfen Sci-fi cryf I tecno, felly Nes I defnyddio hwna ar gyfer Glyndŵr. Y syniad fod o wedi diflannu a dianc i’r gofod – ‘Ffoadur Rhyngalaethol’!
Rwyt ti wedi bod yn cynhyrchu cerddoriaeth a delweddau ers tro. Wyt ti am ddweud rhywbeth am dy brosiectau eraill? Mae hiwmor yn elfen gyson. Dw i’n cofio gweld bywgraffiad blynyddoedd yn ôl yn sôn am dy ddylanwdau ar y pryd: John Barry a Barry John.
Dwi’n gweld hiwmor yn bob dim. Mae bodolaeth yn absurd a dyw cerddoriaeth yn dim gwahanol. Deconstructing music. Dyma ffilm o John Barry John.
Mewn bydoedd celf a cherddoriaeth pwy arall wyt ti’n edmygu – yng Nghymru a thu hwnt?
Roedd hi’n hynod o diddorol gweld Gareth Potter yn siarad am y sîn music alternative Cymraeg yr 80au/90au. Dyna’r dechreuad i mi – Datblygu. Llwybr Llaethog. Y Cyrff. Super Furrys. Pesda Roc. Gorkys. Roedd hi’n amser arbennig iawn tyfu fyny.
Ar ol hynny fe symudais i’r Alban a darganfod cerddoriaeth electroneg. Roedd na clwb yn Caeredin o’r enw Pure a dyna lle welais Derrick May (un o’r Belleville Three) – ei ymddangosiad cynta erioed tu allan i’r UDA. Mae Keith un o DJs Pure nawr yn un o DJs Optimo, sy’n hynod dylanwadol.
O ran celf, dwi’n hoff iawn o Jeremy Deller sy’n gwneud prosiectau celf diddorol, llawn hiwmor ac yn aml yn gerddorol. Dwi hefyd wrth fy modd efo Martin Creed (‘turning the light on and off’) sy’n gwneud gwaith celf am gwaith celf. Dwi hefyd newydd darllen llyfr Grayson Perry am y byd celf modern. Hynod o ddiddorol.
Ewch i recordiau.com am ragor o fanylion a thiwns.
