Aelod o’r Gorwel

Dyma grŵp newydd o’r enw Aelod o’r Gorwel. ‘Grŵp arbrofol’ yw’r unig disgrifiad sydd gyda ni hyd yn hyn. Gwnes i benderfynu bostio’r fideo yma yn syth ar ôl i mi ei darganfod. Mae grŵp addawol newydd yn peth cyffrous ac mae gymaint o bosibiliadau. Dw i’n joio ffaith ein bod ni ddim yn nabod pwy yn union ydyn nhw eto a’r ffaith bod y gân Mantra’r Bore Tywyll a’r fideo yma yn annisgwyliedig ac yn cymharol unigryw. Os ydyn ni i gyd yn sgwennu llythyrau at Radio Cymru fyddan nhw yn chwarae’r gân hon yn ystod y dydd?

MOBO, Mr Phormula a rap ar yr ymylon

O’n i’n edrych ymlaen i weld pennill rap Cymraeg (neu dwyieithog) gan Mr Phormula ar y gwobrau MOBO ymhlith rhai o’r artistiaid hip-hop mwyaf addawol ar hyn o bryd. Yn anffodus penderfynodd y digwyddiad i beidio rhoi statws ‘cyntaf o’i fath yn y Gymraeg’ ar Phormula, druan. Ond yn ôl sgyrsiau mae MOBO yn meddwl dyw’r artistiaid i gyd tu ôl UK Rap Anthem ddim yn digon adnabyddus eto. Mae’r penderfyniad yn siom ond dyw hynny ddim yn syndod oherwydd y tensiwn rhwng amcanion diwylliannol a phwerau masnachol o fewn MOBO – neu unrhyw seremoni gwobrau cerddorol sydd i fod i ddathlu lleiafrif(oedd).

Wrth gwrs fyddan ni ddim yn gwybod beth oedd pennill Mr Phormula i fod ond mae modd gwrando ar fersiwn stwdio o’r posse cut UK Rap Anthem ar YouTube, gan gynnwys y gytgan trawiadol ‘welcome to my ends bro, it’s a kennel for the dogs…’ gyda chyfarthiadau cyson yn y cefndir:

Mae’r rapwyr ar y gân i gyd yn byw o fewn yr endid gwleidyddol Teyrnas Unedig Prydain Fawr a Gogledd Iwerddon:

  • English Frank (Llundain)
  • Jun Tzu (Belffast)
  • Roxxxan (canolbarth Lloegr)
  • Tez Kidd (gogledd Lloegr)
  • Shotty Horroh (gogledd orllewin Lloegr)
  • Madhat McGore (Yr Alban)
  • Mic Righteous (de ddwyrain Lloegr)
  • Flow Dem (Caerdydd, Casnewydd a Bryste)
  • Mr Phormula (Llanfrothen)

Comisiynodd y cyflwynydd Charlie Sloth a’i dîm yn yr orsaf radio ‘urban’ BBC 1Xtra y gân ar gyfer y gwobrau MOBO. Aeth Charlie Sloth ar daith i greu ffilm dogfen er mwyn esbonio amcanion y gân a chwrdd â’r artistiad yn y rhestr uchod. Os wyt ti eisiau gweld y cyfweliad gyda Mr Phormula a Hoax MC yn unig cer i 6:40.

Er doedd eu hymdrech nhw ddim yn hollol llwyddiannus ac efallai fyddai steil Sloth ddim at dant pawb, maen nhw yn haeddu ychydig o glod. Mae’n anodd meddwl am unrhyw beth arall o’r cyfryngau Prydeinig sydd yn wneud gymaint o ymdrech i fod yn gynhwysfawr, i ‘gynrychioli’ mewn iaith hip-hop. Pa mor aml ydyn ni’n gweld ymdriniad mor deg o bob cwr o Brydain ar Newsnight, er enghraifft? Dyma cwestiwn sydd yn bwysig i’w ofyn tra rydyn ni’n gwylio rhaglennu. Rydyn ni’n sylwi y farn ymhlyg bod llefydd tu allan i Lundain yn hollol di-nod a diflas trwy’r amser (heblaw pan mae rhywbeth difrifol iawn wedi digwydd). Dyma pam maen nhw yn derbyn dim ond ychydig bach o sylw fel clipiau tocenistaidd yn ystod digwyddiadau mawr (e.e. ‘and now it’s back to the studio…’ ar ôl tri munud o gyfweliadau ar brys) neu, yn achos Cymru yn ystod seremoni agoriadol y Gemau Olympaidd gan Danny Boyle, portread syml a nawddoglyd.

Mae presenoldeb y rapwyr gwledig Cymreig yn herio’r gair ‘urban’. (Gyda llaw cyn iddo fe cael ei sefydlu, roedd BBC yn ystyried yr enw Radio 1 Urban ymhlith awgrymiadau eraill.) Efallai dyw ‘urban’ ddim yn ansoddair addas ar gyfer cerddoriaeth gyda gwreiddiau croenddu (ystyr fwriadol y term) rhagor. Fel a dywedodd Rakim ‘it ain’t where you’re from it’s where you’re at’. Fel a ychwanegodd Super Furry Animals ‘it’s where you’re between’.

Mae 1Xtra yn weddol rhydd i gynhyrchu cynnwys anarferol a dosbarthu cynhyrchiadau llawn (yn hytrach na chlipiau) fel yr un uchod gyda dulliau anghonfensiynol fel YouTube. Mewn gwirionedd mae gymaint o arddulliau cerddorol ar 1Xtra. Yr elfen sydd yn gyffredin yw’r ffaith bod yr orsafoedd eraill fel Radio 1 yn rhoi dim ond ychydig bach o sylw iddyn nhw neu hyd yn oed yn rhy ofnus i’w chwarae nhw yn ystod y dydd.

Byddai mwy o bresenoldeb o gynnwys Cymraeg yn rhwybeth i’w groesawu (anfonwch eich recordiau hip-hop Cymraeg i 1Xtra ar unwaith!).

Ond yn anffodus os yw’r ymdrechion i gynrychioli yn well yn arwydd o rywbeth ehangach o hyn ymlaen, dyw 1Xtra ddim yn prif ffrwd yn y gorfforaeth o bell ffordd. Mae’r ‘Xtra’ yn dadorchuddio’r sefyllfa: gorsaf ar yr ymylon. Roedd y BBC dan bwysau i gefnogi cerddoriaeth gyda gwreiddiau croenddu yn enwedig artistiaid newydd. 1Xtra yw’r consesiwn ac mae’n haws i gynnal gorsaf digidol-yn-unig arall nag adolygu ac adnewyddu’r gorsafoedd prif ffrwd.

Y tro diwethaf a gwnes i ymchwilio roedd/mae un stiwdio i 1Xtra yn unig. Roedd rhywun o’r BBC yn Llundain pryd hynny yn dehongli’r sefyllfa yn bersonol i fi fel bwriad i ail-creu’r teimlad o orsaf radio morleidr du heblaw am y drwydded, ond o’n i’n methu osgoi’r ffaith bod un stiwdio hefyd yn lot rhatach.

Arddulliau newydd Colorama

Dw i’n hoff iawn o’r gân newydd Colorama;

Hapus…

a’r ailgymysgiad gan Begin…

O safbwynt fy nghlustiau mae’n braf iawn i glywed bod nhw wedi ffeindio seiniau gwahanol. Mae’r gân Wyt Ti’n Hapus? yn yr un ardal a Ulrich Schnauss neu Lemon Jelly cynnar (ond lot mwy diddorol na Lemon Jelly) – ond ddim yn rhy slafaidd i unrhyw traddodiad.

Y peth yw, dw i’n edmygu eu sgiliau fel cyfansoddwyr a chwaraewyr erioed – rhai o’r gorau hyd yn oed – ond doedden nhw ddim at fy dant yn y gorffennol achos o’n i’n methu delio gyda’r cyfeiriadau i’r 60au. O’n i wedi cael llond bol o’r obsesiwn Cymry gyda’r 60au yn gyffredinol. Mae dadl ehangach yna am geidwadaeth pawb o Radio Cymru i S4C i’r cerddorion ac efallai cynulleidfaoedd. Roedd Colorama cynnar yn gormod i fi, yn enwedig y cynhyrchiad Kinksaidd ar ganeuon pastiche braidd fel Candy Street. Ond efallai bydd rhaid i ni ail-dylunio’r Canllaw i’r 60au ar Y Twll bellach achos maen nhw wedi cael y 60au mas o eu systemau.

Gobeithio eu bod nhw wedi ffeindio’r hyder i fwrw ymlaen gyda’r arddulliau newydd ac unigryw iddyn NHW fel artistiaid. Rwyt ti’n gallu dychmygu’r peth mewn clwb – mae groove penodol i’r peth ac mae’r cynhyrchiad yn dwfn ac yn llawn llawenydd ac heulwen. Pob lwc/bendith i Colorama.

Tecno Modiwlar gan Steevio

Jest rhywbeth bach ddes i ar ei draws drwy dudalen Facebook siop Andy’s Records, Aberystwyth.

Mae cynhyrchydd tecno o’r enw Steevio ar fin rhyddhau EP tecno o’r enw MODULAR TECHNO VOL 2  ar label Mindtours. Enwau’r 4 trac yw “heddwch”, “chwyldro, “ymuno”, a “teulu”.

Mae’n cynhyrchu’r traciau yn fyw gyda system modular eurorack modular / Moog Voyager RME.

Dyma fideo ohono’n twidlo’r nobs:

Gallwch chi gael rhagflas o’r traciau newydd fan hyn. Sdwff blasus.

Mae Vol 1 ar Soundcloud: