Pang! Antur cerddoriaeth Gruff Rhys

Mae’r foment wedi cyrraedd! Mae’r albwm Pang! wedi cael ei rhyddhau, a fel ffan mawr o Gruff Rhys, faswn i ddim yn fwy cyffrous. Gwrandais i i’r albwm yn syth ar ôl ffeindio rhyw amser rhydd, a thrawyd fi gan natur eclectig ac ysbrydol yr albwm. Wnaeth egni y trac cyntaf, Pang!, teimladau hafaidd Bae Bae Bae, lleisiau ysgafn Ara Deg (Ddaw’r Awen), tiwn lleddf Niwl o Anwiredd, a thrymder Ôl Bys / Nodau Clust yn wneud yr argraffiadau cyntaf cryfaf.

Mae’n anodd i fi i beidio dod yn emosiwnol tra’n gwrando ar gerddoriaeth Gruff, ac y rheswm yw bod yna cysylltiad cryf rhwng ei gerddoriaeth o a fy narganfyddiad o’r iaith Gymraeg. Ar y pryd pan roeddwn i’n gwrando ar gerddoriaeth Gruff am y tro cyntaf, gwrandais i ar yr albwm Candylion yn gyntaf, ac wedyn, Yr Atal Genhedlaeth. Y traciau Gyrru Gyrru Gyrru a Ffrwydriad yn y Ffurfafen oedd fy nghyflwyniadau cyntaf i’r iaith Gymraeg, ac roedd yr albwm Yr Atal Genhedlaeth yn archwiliad fwy drylwyr o’r iaith. Ar ôl cael cyflwyniad i’r iaith, mi benderfynais i ddysgu hi, allan o chwilfrydedd. A, diolch i adnoddau ar gael ar yr we, dwi wedi cael rhyw llwyddiant gyda dysgu.

Fasai fy mhrofiad o ddysgu Cymraeg ddim yr un fath heb gerddoriaeth Gymraeg. Mae na wastad wedi bod cysylltiad rhwng cerddoriaeth Gymraeg a fy nghymhelliad i ddechrau (ac wedyn, parhau) dysgu Cymraeg, a chedoriaeth Gruff yn benodol yn golygu llawer i fi. Mae yna rhywbeth am y gerddoriaeth sy wedi cael effaith cryf arna i, efallai oherwydd mae yna wastad rhywbeth newydd i ddarganfod o fewn y gerddoriaeth, ac mae Gruff wastad yn defnyddio rhyw fath o arloesedd sy’n fy syfrdanu. Drwy wrando ar gerddoriaeth fo, wedi cael profiad nid yn unig o ieithoedd wahanol, ond o rhythmau a synau wahanol, a steiliau eraill o gerddoriaeth na chlywais i erioed o’r blaen.

Nid yw Pang! yn eithriad i hynny. I fi, mae’r albwm yr un mor alawol a siriol ag y mae’n anturus a llawn lledrith. Pob tro dwi’n gwrando ar yr albwm, mae rhywbeth wahanol yn sefyll allan i fi, tra ar yr un pryd yn atgoffa fi o beth wnaeth wneud i fi syrthio mewn cariad a cherddoriaeth Gruff bron i ddegawd yn ôl. Tro yma, drwy gwrando ar Pang!, dwi wedi cael fy nghyflwyno i offeryn o orllewin Affrica (y balafon) nad oeddwn erioed wedi clywed o’r blaen, ac ychydig bach o’r iaith Zulu (yn benodol ar y trac Ara Deg), diolch i’r cynhyrchydd Muzi. Heblaw am newydd-deb, mae Pang!, mewn ffordd, yn atgoffa fi o’r drysiau i gyd sy wedi agor i fi, o ganlyniad o gael profiad o rywbeth newydd. Mae gan yr albwm yr un natur anturus â’i ragflaenwyr, ond mae’n atgoffa fi yn arbennig o Candylion ac Yr Atal Genhedlaeth, ond efallai achos dwi’n teimlo’n mor hiraethus amdan y ddau albwm.

Erbyn hyn, dwi wedi sylweddoli bod gwrando ar gerddoriaeth Gruff drwy’r blynyddoedd wastad wedi bod yn ffordd i fi ehangu fy ngorwelion yn bell iawn iawn. Mae’r albwm Pang! yn beth gysurus i fi, ac yn rhywbeth i fwynhau, ond hefyd mae’n ysbrydoliaeth i fod yn anturus a pheidio byth bod yn agored i bethau a phrofiadau newydd.