Heledd Melangell Williams, Author at Y Twll

Disgo Dydd i’r Di-waith, Caerdydd

Disgo Dydd i’r Di-waith
The Rocking Chair, Glanyrafon, Caerdydd
20ain mis Ionawr 2011

Mewn bar Caribïaidd yng Nglanyrafon, ar brynhawn yn ystod y lleuad lawn – yr oedd pobol di-waith Caerdydd yn dod at ei gilydd am i ddawnsio a llawenhau! Am bob swydd wag yng Nghaerdydd mae 9 person di-waith yn ôl ystadegau’r llywodraeth. Mae’r syniad gwych yma gan Adam Johannes a’i trefnwyd gan Bronwen ‘Little Eris’ Davies a’i chriw yn un penigamp! Dyma ffordd wych o chwalu’r agwedd afiach fod pobol ddi-waith rhywsut i’w beio am eu sefyllfa druenus. Pwy goblyn fuasai’n dewis byw mewn tlodi?!

Dywed erthygl ar wefan y BBC fod pobol ddi-waith fwy tebygol o ddatblygu salwch meddwl megis pruddglwyf neu bryder. Dydi’r bobol yma ddim yn ‘wan’, adwaith naturiol buasai meddylfryd o iselder mewn sefyllfa anobeithiol lle nad ych yn teimlo bod cyfeiriad i’ch bywyd. Mae’r di-waith yn llythrennol heb reswm i godi yn y bore. Dychmygwch y diflastod a syrffed – pob dydd yn wag, cael eich gwrthod gan gyflogwyr un ar ôl y llall, dim arian i wneud unrhyw beth hwyl yn eich amser sbâr sydd mewn gormodedd…

Mae hyn yn broblem ddifrifol a ni allwn ddisgwyl i’r llywodraeth ein hachub, i’r gwrthwyneb – fe ymddengys fod y llywodraeth yn fwy na pharod i’n CON-DEMio! Maent am waethygu’r sefyllfa’n enbyd, rhagwelaf ddioddef a chynni economaidd yn nheuluoedd ar draws Gymru yn ystod y blynyddoedd nesaf, ac anobaith i bobol ifanc sydd eisiau dechrau allan yn y byd. Rhaid i bobol trefnu pethau eu hunain ac mae disgo i’r di-waith yn ffordd syml o ddechrau hyn. Os yr hoffech drefnu disgo yn eich ardal mae canllaw gan Bronwen ar Facebook.

Nid yw’n or-gymleth, byddwch yn barod i weithio’n galed i’w hysbysebu a’i drefnu a gall fodd yn wych! Yn enwedig gan fod gymaint o bentrefi bychain tawel yng Nghymru, dyma ffordd i greu cynnwrf! Ar yr 20fed o Ionawr bu’r ail ddisgo dydd i’r di-waith yng Nghaerdydd. Bydd yn ddigwyddiad misol felly os yr ydych yn yr ardal dewch i’r un nesaf mis Chwefror!

Y gobaith yw bydd y disgo yn ysbrydoli pobol di-waith i gymryd rhan, pam ddim iddynt gyfansoddi rap/cerdd a’i berfformio? Efallai eu bod yn giamstar ar Logic neu Reason ac eisiau Djio rhai o’u caneuon? Neu efallai eisiau rhannu eu chwaeth mewn cerddoriaeth a DJio eu hoff draciau! Efallai bod rhai yn dysgu neu yn gallu chwarae offeryn? Mae llwythi o bosibiliadau – dechreuwch un rwan!

Yr oedd disgo mis Ionawr yn wych, i ddechrau yr oedd barddoniaeth. Yr oedd arddull pob bardd yn unigryw, rhai yn rheibus wleidyddol ac yn bregethwrol. Eraill yn ysgafnach, bu perfformiad gwych gan Mab Jones oedd yn gymysgedd o gomedi/farddoniaeth. Yr oedd un rapiwr/fardd ifanc, nid yn unig efo ffordd eifo’i eiriau ynd yn ynganu mewn modd arbenig basa ddim o’i le ar drac hio hop a basa wedi gwneud tiwn go dda dwi’n meddwl. Rapio yn erbyn y codiad ffioedd yn Lloegr ydoedd ar ôl iddo gael ei synnu ar ôl darllen maniffesto’r Democratiaid Rhyddfrydol eu bod wedi gaddo fel polisi chwalu ffioedd dysgu yn gyfan gwbl o fewn chwe blynedd! A be sy’n digwydd rwan ond maent yn codi’n uwch na’r nefoedd wrth condemio myfyrwyr tlawd yn y dyfodol i uffern o gynni.

Un o’r uchafbwyntiau i mi oedd set electroneg Skimatix. Uchafbwynt arall oedd gwrth-werin Jasmine Jackdaw. Bu’n canu’n swynol gyda’i gitar acwstig ynglyn â phynciau mwyaf gwyrdroëdig/ddoniol! Yr oedd rhywbeth Gwibdaith Hen Franaidd iawn yn naws ei cherddoriaeth. Oedd ei merch fach druan yn dwyn y meicroffon tra oedd ei mam yn ceisio perfformio! Llwyddodd hi ambell dro ac yr oedd pawb yn ceisio ei swyno ffwrdd o’r meicroffon ond heb lawer o lwc! Yr oedd rhaid i mi adael ar ôl Jasmine Jackdaw ond buaswn wedi bod wrth fy modd petawn i wedi gallu aros yn hirach. Oleiaf gennyf ddisgo’r mis nesaf i edrych ymlaen ato!

Y gobaith yw bod hyn yn ysbrydoli pobol ifanc di-waith i gymryd eu tynged i’w dwylo eu hunain. Fel y dywedais canwaith eisoes yn yr erthygl yma-trefnwch ddisgo yn eich ardal chi. Peidiwch â gadael swildod eich llethu, rhaid i chi fynd amdani, dim ond unwaith foch chi’n fyw! (Wel efallai fydd yr Hindwiaid yn ailymgnawdoli yn ôl eu crefydd ond pwy a wyr! Efallai dod ‘nôl fel sarff a fasa hi dipyn anoddach wneud pethau bryd hynny!)

Dewch draw i’r disgo nesaf ar y 18fed mis Chwefror 2011 yn y Rocking Chair o 2 y.h. ymlaen.

Little Eris: cyfweliad coethedig cerddoriaeth

Holaf Bronwen Davies ynglun a’i phrosiect Little Eris. Os yr wyf wedi dallt y dalltings credaf cafwyd y brosiect ei henwi ar ôl ‘corrach blaned’ o’r un enw, un a fu’r sybol Ryfeinaidd am Anrhefn. Mae’r berfformwraig a chyfansoddwraig o Gaerdydd ac y mae hi hefyd yn trefnu Disgo Dydd i’r Di-waith misol yn y ddinas.

Mae ei cherddoriaeth yn hynod diddorol ac mynd llaw yn llaw a fideos a phefformiadau gwreiddiol a chofleidiai eich synhwyrau. Dyma flas ohoni, un o fy ffefrynnau. Os nad oedd y trac yna at eich dant peidiwch a poeni (er buaswn yn argymell eich bod yn mynd i weld doctor clyw…). Mae naws ei chaneuon yn amrywio’n aruthrol, o Digital Psychosis – bwystfil o drac dreisgar i hwynagerddi electroneg fel hyn. Dyna ddigon o fy rwdlian, dyma’r cyfweliad.

Hel: Beth yw Little Eris a’r Molecules?

Bron: Little Eris yw fy prosiect cerddoriaeth electroneg solo. Rwy’n ysgrifennu a recordio caneuon wedyn chwarae’n fyw, gyda’r sioeau byw , fel arfer, mae performwyr yn perfformio gyda fi a rhein yw’r Molecules! Maent yn amrywiaeth o bobol creadigol sy’n ymuno gyda fi drwy ddawnsio, canu and chwarae offerynnau ac ati. Mae Johnny Nigma yn ymuno a fi ym mhob gig hefyd ac mae’n ddod a’r gadgets a goleuadau.

Mae yna lwythi o fideoau ar YouTube o dy befformiadau… mae fideos gwych a gwallgof i fynd efo dy draciau, mae celf i weld yn elfen gryf iawn o brosiect Little Eris. Gwelais fideo Catmoth a ryddhaest Noswyl Nadolig, be ydi’r hannes ty ôl y stori yna?

Catmoth!!! Wel helpais i drefnu parti ar fynydd rhwng 2005 – 2009 o’r enw Vegstock! Un yr un dwethaf clwyodd fy ffrind a fi rhywun yn gweiddi ‘look out it’s a catmoth!’. Roedd y syniad yma’n ddigri iawn i mi! A roedden ni’n chwerthin am hyn!! Y diwrnod nesaf roedden ni’n chwarae gig a chwareis gan newydd, un heb eiriau ac yn sydyn daeth Catmoth i fy meddwl a dechrauais ganu ‘what do you get when you cross a cat with a moth – CATMOTH!’ a dyna sut dechreuodd y gan.

Yna roedd artist o’r enw Kieron Da Silva Beckerton yn perfformio gyda Little Eris fel Molecule ac wedyn out of the blue penderfynodd Kieron wneud model o Catmoth ac ei animeiddio fe! A dyna sut cafodd yr animeiddiad ei eni! Cafom ni lawnsiad ar gyfer yr animeiddiad ym mis Medi er mwyn dangos y ffilm. Yna ar Noswyl Nadolig aeth Catmoth ar y we i bawb ei weld 😀

Ooo cwl! Oedd mi oedd yn wych, y gan yn fachog a’r animation yn debyg i greadur o’r ffilm Nightmare Before Christmas (ond lot lot delach!).

Wyt ti wedi rhyddhau trac Catmoth ar albym eto? Beth yr wyt ti wedi ei ryddhau hyd yn hyn?

Rwy’n gobeithio rhyddhau albym eleni – wnes i barataoi albym demo yn 2009 o’r enw Molecules R Us, 13 cân recordiais fy hyn! Bydd rhai o’r caneuon hyn yn mynd ar yr albym newydd, gan gynnwys Catmoth. Mae Molecules R Us ar gael am ddim.

Gwych! Edrychaf ymlaen at yr albym nesaf. Bydd gigs Little Eris yn y dyfodol agos yng Nghaerdydd?

Bydd, y 23ed o Ionawr gyda John Farah yn Ten Feet Tall. Mae John Farah o Ganada ac mae’n chwarae piano clasurol dros gerddoriaeth electroneg. Hefyd bydd gig ar y 12eg o Fawrth yn Coal Exchange, Caerdydd. Gyda llawer o fandiau gwych!! Bydd Eat Static, Here and Now a Llwybr Llaethog yn chwarae – enw’r gig yma yw’r Wreck and Roll Cirkus. Ond un peth – mae gen i audition ar y 6ed o Ionawr i ganu gyda band sy’n mynd i deithio’r byd felly os yw hyn yn digwydd bydd Little Eris a’r rew am y flwyddyn!!!!! Mae’r daith gyda band wedi ei ffryntio gan Steve Ignorant o’r band enwog tanddearol pynk Crass. epic famous :/

Swnio’n dda! Un cwestiwn arall. Beth sydd yn dy ysbrydoli di? O le ti’n cael yr awen?

Awen!! Yay! Wel rwy’n hoff iawn o greu amgylchedd a naws drwy sain a’r gweledol felly rwy’n denu ysbrydoliaeth o lefydd rwy’n gallu bod fi fy hyn and bod yn rhydd. Gwyliau, partioedd tanddearol – rwy’n caru systemau sain! Rwy’n hoff iawn o grisialau hefyd – a hoffi creu tonfeddi sydd yn atseinio ar lefel arbenning. Hefyd cyfathrebu tonfeddi o ddirgryniant uchel (high vibrational frequencies) a cariad.

Cofiwch ychwannegu Little Eris ar Myspace neu Facebook, stwff gwerth chweil.

Adolygiad gig: Cyrion, Crash.Disco!, Messner, DJ Meic P

Cyrion, Crash.Disco!, Messner, DJ Meic P, poster gan Huw Evans Cyrion
Crash.Disco!
Messner
DJ Meic P
Clwb Ifor Bach
20fed mis Tachwedd 2010

Ar ôl mwynhau Cyrion yn arw ar ôl eu clywed yn Wa Bala ychydig fisoedd yn ôl yr oeddwn wedi cynhyrfu ar ddeallt eu bod am chwarae yng Nghlwb Ifor Bach. Pan cyrhaeddais oedd Crash.Disco! wrthi’n gwneud set gwych. Be oedd y gynulleidfa yn ei wneud? Yr rhyw 30 ohnynt yn sefyllian fel lemons! Yr wyf yn sicr oedd pawb yn gwerthfawrogi’r cerddoriaeth – pam arall buasant wedi talu 6 phunt i ddod i mewn? Hefyd credaf fod noson o gerddoriaeth mor ‘sbesiffig’ a hyn yn debygol o fod a chynelleidfa o phobl sydd yn dallt yn iawn pwy yw’r artistiaid ac yn hoff ohonynt eisioes. Ond yno yr oedd y gynelleidfa, yn sefyll yn barchus ar gyrion yr ystafell (pardon the pun!) fel llygod bach ofn i rhyw gath fawr eu llarpio!

Ni wellodd pethau ar ôl i’r Cyrion ddechrau eu set – er iddynt chwarae tiwns gwefrus oedd yn adweithio a’r glust yn bleserus ac yn peri awch aruthrol i ddawnsio – segur a diflas oedd y gymellaidfa i weld. Mae hyn dipyn o siom ond nid yw’n un rhywbeth newydd yn ‘sin gerddoriaeth electroneg Gymraeg’ o be welaf i. Yr wyf yn cofio noson cyffelyb pryd oedd Lembo efo set yn noson ‘Nyth’ yn Gwdihw y flwyddyn diwethaf.

Cerddoriaeth gwych ond oedd naws diflas yr ystafell a segurdod swil y cynelleidfa yn ei sbwylio braidd, ac er yr oeddwn braidd yn benwan ar ôl yfed potel o win stel o Lidl yr oeddwn dal yn teimlo chydig yn lletwith wrth ddawnsio! I ddweud y gwir dawnsiais fel dipyn o ‘dit’ gwyllt yn noson y Cyrion hefyd, dim ond fi ac fy 2 ffrind oedd i weld yn symyd ein cyrff o gwbwl. Mae’n drueni ac siwr o wneud i’r artistiaid deimlo’n chydig yn rhwystredig.

Er mawr gwilydd i mi yr wyf yn dueddol i feddwi’n gaib cyn mynd i’r nosweithiau electroneg cymraeg mwy nac yr wyf mewn noson cyffredin- efallai yn fy isymwybod yr wyf yn ymwybodol fydd y profiad yn un rhwystredig a lletwith ir eithaf o orfod sefyll yn llonydd a chymedrol os fyddaf yn ddi-feddw. Mae’n rhyfedd iawn gan fod naws nosweithiau dawns megis C.Y.N.T. yng Nghaerdydd mor wych a gwallgo, pam ellith nosweithiau cerddoriaeth electronig cymraeg fo yr un fath? Ydym ni’r cymru’n rhy parchus? Ydi cymleth y taeog efo gymaint o afael ynom ein bod ddim efo’r yder dawnsio mewn noson gymraeg electtroneg fel fyddwn yn C.Y.N.T?

Mae’n cael ei alw’n cerddoriaeth DDAWNS am reswm, dim cerddoriaeth sefyll-yn-llonydd-efo-eich-breichiau-wedi-eu-croesi mohono fo!

Cefais CD am ddim gan y Cyrion yr oeddynt yn ei roi i bawb, yr wyf yn ddiolchgar iawn amdano – Surrounded yw enw’r albwm. Maent yn haeddu cymaint mwy o sylw nag y maent yn ei chael. Lle goblyn oeddynt yn yr Eisteddfod Glyn Ebwy yr haf yma? Dydw i ddim yn teimlo fod y sefydliadau cymraeg yn rhoi llwyfan deg i cerddoriaeth o’r math yma. Mae mwy o bwyslais ar yr hyn sydd yn draddodiadol, ceidwadol ac mae hyn wedi bod yn broblem chymreig erioed- (fel y dysgais mewn darlith) adwaith naturiol yw ceidwadaeth y ‘Pethe’ Cymraeg i fygythiad mae’n gynebu fel diwylliant lleaifrifol. Er gallwn ddealt pam fod bandiau prif ffrwd Cymraeg mor hen ffash, credaf rhaid i ni ddeallt os mae’r Gymraeg i gyfoesi rhaid cael dipyn o bob dim a bod yn deg wrth rhoi llwyfan i yr holl genres gwahanol.

Noson ardderchog, arhosom i glywed chydig o fiwsig ffynci gan Mr Potter am sbel, yna ma adref, cael bwyd, panned yna gwely. Cefais noson go lew, cerdoriaeth gwych a gobeithiaf bydd rhagor o nosweithiau cyffelyb yn cael eu trefnu!

Mae Heledd Melangell Williams yn casglu fideos rhyngwladol diwyllianau lleafrifol ar ei flog myndiawlmundial.

Siwrnai i’r Llwybr Llaethog

Mae’n anodd iawn dewis 5 uchaf Llwybr Llaethog gan fod chwant yn newid mor aml efo tymer a chyd-destun.

Os yr ydych yn teimlo fel dawnsio’n wyllt, tiwn craiddcaled fel Drilacila ydy’r un i ‘w roi ymlaen tybiwn i. Ond os yr ydych eisiau rhywbeth tangefeddach caneuon fel Satta ym Mhontcanna a Bob Dim yw’r tranquilizers cerddorol delfrydol. Os yr ydych mewn tymer synfyfyriol dwb barddonol araf fel Nos Da sydd yn neis i wrando arno gan fod naws hypnotig ar lais yr hen foi croch, mae Aberdaron yn enghraifft arall prydferth o fathiad y traddodiad barddol i genre cerddoriaeth. Rheswm arall ei bod mor anodd gwneud rhestr o fy hoff draciau yw gan bod LL LL mor gyson o ran creu tiwns o safon…

Ta waeth yn y diwedd penderfynais gwneud y 5 uchaf o’r gerddoriaeth oedd ar gael ar YouTube. Felly dyma nhw.

Dimbrainsdotcom (o’r albwm Anomie-Ville, 2002)

Fel cyfalafffob y mae’r rap rheibus yma yn gorfod bod un o fy ffefrynau erioed! Mae modd deallt y rap yma o ble bynnag yr ydych yn dod – o Ton Pentre i Taiwan mor bell cyrhaeddai grym y corfforaethau cyfalafol ac adnabyddir eu henwau gan poboloedd o bob man, pontiai eu grym iaiethoedd o bob lliw a llun. Mae’r farchnad rydd wedi gwneud ysglyfaeth ohonom i gyd: o’r 3ydd byd lle gwasgai cyfalafwyr ei helw allan o bobol yn y ‘sweat shops’ i wlad ‘cyfoethog’ fel hon lle mae’n angenrheidiol cael ‘BMW i deimlo’r pwer’. Mae’r neges yn syml ond effeithiol, llawer gwell na llyfr hirfaeth neu areith jargonllyd a estronai’r rhanfwyaf ohonom rhag ystyried y rhan y mae’r cwmniau mawr yma yn chwaraeu yn ein bywydau. Mae ton heriol y rap yma yn un positif yr un fath a swn y cerddoriaeth ei hyn – mae’n bell iawn o rantiau digalon apocoliptig llawer o ferniadaethau o’m byd heddiw gan y chwith, dde, grwpiau crefyddol a.y.y.b! Yn well na dim nid yw’n unig yn feirniadaeth ond yr wyf yn hoff ohono hefyg gan ei fod yn fwy na hyn: Onid yw y geiriau ar ddiwedd y tiwn (Neud nid Deud) hyd yn oed yn mynd mor bell a sbelio fo allan i ni sut mae newid pethau er gwell? Faint o llyfrau llarpiog, areithiau arteithiol a caneuon condemedig yr ych wedi ei ddarllen/clywed heb gynnig ateb call a all bawb ei ddilyn yn y diwedd? Heb os dyma un o fy hoff ganeuon Llwybr Llaethog tiwn bachog fydd yn sownd yn eich pen am amser hir!

Blodau Gwyllt y Tân (o’r albwm Anomie-Ville, 2002)

Prynnais yr albwm Anomie-Ville yn siop Oxfam ym Mangor blynyddoedd yn ôl. Ar ôl i mi wrando ar albwm, ei weld yn rhyfedd, ei adael i hel llwch ar fy silff am flynyddoedd wedyn troi yn ôl ato blynyddoedd wedyn datblygais i fod yn anorac awchus o’r LL LL. Dyma y gan gynta LL LL y cefais obsesiwn amdani ac yr oeddwn yn ei chwarae fel tiwn gron yn methu cael digon ohoni. Bob tro yr wyf eisiau dangos engrhaifft o gerddoriaeth cymraeg cyfoes i unrhywun hwn yr ydw i yn ei roi ymlaen. Efallai gan fy mod yn cofio yr amser dechreuais wrando yn iawn ar y gan yma yn nhy fy Nain yn Y Bala, mae’r gan dal i rheiddio naws o anwyldeb bob tro grandawaf arni.

Mae’r llais a’r alaw prydferth dim ond yn atgyfnerthu hyfrydwch y geiriau. I mi mae’r geiriau yn rhyw son am angerdd mewnol cyfrinachol, er engrhaifft fel y canfyddir a phersonau swil. Gall eu meddwl fod yn hollol danbaid a hyperactif o syniadau a teimladau, efallai gymint nes bod hyn yn peri swildod llethol allanol. Felly yw ‘mae merch yn eistedd ar ei phen ei hyn yn sibrwd can’ mewn gwirionedd a’i ‘gwaed ar dan’. Cawslyd efallai i mi ei hysgrifennu fel hyn ond wrth wrando ar y geiriau yng nghyd destyn y gan fel y gwelir nid oes tafell o gaws yn agos tuagato! O’r gan yma canfum i paradocs rhwystredigaeth (‘blodyn gwyllt sydd methu troi/ wedi pydru yn y dwr’) a ddiffyg mynegi ei hyn mewn unigolyn pan yn groes i’r ymdangosiad allanol mae’r angerdd fwy grynodedig na’r hyn sydd yn mynd ymlaen yn pennau yr rhain sydd yn geg i gyd. Trio deallt a dryswch yn amlwg iawn yn y gan yma hefyd, efallai trio deallt moesoldeb mewn oes heb arweiniad crefyddol a pan gwyddwn ni bod normau cymdeithasol yn cael ei llywio gan buddianau dosbarth, pa rhei felly yw y ‘blodau glan’?. Dyma beth yr wyf i yn ddehongli o’r gan ond wrthgwrs dyfalu’n llwyr ydw i ac efallai dwi’n mynd llawer rhy ddwfn iddi ac yn malu cachu’n llwyr!

Anomie-Ville (o’r albwm Anomie-Ville, 2002)

Mae’r gan yma gymaint o wrthgyferbyniad i anwylder Blodau Gwyllt y tan ond hefydd yn eiddo ar yr un swyn drostof. Efallai gan mai dyma un o’r caneuon cyntaf i mi ei ‘ddarganfod’ gan LL LL hefyd sydd yn ei wneud yn arbennig i mi.

Eto pan grandawaf arno yr wyf yn cael fy hatgoffa o’r amser mi fuais yn mynd o am dro o amgylch Y Bala ac credaf un rheswm bod y gan yma yn sefyll allan i mi oedd oherwydd ar y pryd yr oedd yn cydberthnasu yn dda efo fy nghyd destun. Wrth gerdded o amgylch y Bala (a wedi byw yno am flynyddoedd fel plentyn rhwng 1998 a 2001) i mi Bala oedd Anomie-Ville. ‘Pwy sisho byw yn Anomie-Ville?/ Pawb yn piso ar chips pawb arall’ Yn glir nid yw hyn yn dangos my mod efo agwedd ffafriol tuagat Y Bala (druan) ond ar y tro yr oedd yn gwneud synwyr, yn enwedig garwedd y geiriau a phrydferthwch y miwsig.

Mae Y Bala i mi yn baradocs yn yr un un ffordd. Credaf gan i Y Bala fod yn o’r llefydd mwyaf Cymreig (onid yma bu farw y dynes olaf i fedru’r Gymraeg yn llyfr Islwyn Ffowc Ellis ‘Wythnos yng Nghymru Fydd’?). Yma yr oedd yn gliriach na nunlle yr afiach ac yr annwyl am yr holl gysyniad o ‘Gymru Cymraeg’. Y snobyddiaeth a’r cystadlu, y gwaseidddra o trio plesho eraill ar draul eich cyfoedion, dyma ydw i yn gofio o fynd i’r ysgol yn Y Bala wedi dod o’r cymoedd yn 8 oed. Yr oedd yr agwedd at ‘allanwyr’ a’r hyn oedd yn wahanol yn drychinebus, yr oedd plant saesneg yn cael ei trin yn wael yn yr ysgol yma gan y plant eraill. Gallwn weld efallai sut mae’r agwedd o fod yn or amddiffynol yn rhywbeth a ddatblygai’n naturiol yn y gymdeithas gymraeg sydd a’i fodolaeth ers canoedd o flynyddoedd dan fygythiad ond mae’n glir nad yw’n agwedd bosotif na cynhyrchiol. Estroni pobol gwnaiff hyn a meithrin naws clostroffobig ‘dim dod mewn a dim mynd allan’ a rhyw ofn nelltuol o ddylanwad a datblygiad. Hefyd sut all ddisgwyl i Saeson gallu garu y gymraeg na chal unrhyw deimladau positif tuagati pan y maent wedi cael ei trin yn wael gan eu bod nhw ‘ddim digon Cymraeg’ yn y lle cyntaf? Er hyn cysylltaf Bala a rhyw urddas diysgog, bod y Cymru yn fobol mor hynafol ac gan ei bod yn lleafrif yn byd pan mae y byd yn troi’n fonoddiwylliant eingl-americanaidd mae’r llefarifoedd prin yn bryderth yn ei hunain.

Mae y miwsig ei hyn i mi yn adlewyrchu y paradocs yma o barch di gwestiwn at y cymuned sydd a llawer o broblemau anelwig.

Sbecsmelyn (o’r albwm Chwaneg, 2009)

Dyma Ed Holden (o Genod Droog / Y Diwygiad gynt) wedi ymunno efo LL LL. Wn i ddim be ydi’r sbecs melyn- jest par o sbecs melyn neu ydio’n ffordd mae’r y byd yn cael ei liwio gan rhywyn? Mae rhai yn gweld y byd trwy sbecdolau ‘rose tinted’ efallai bod rhywyn sydd yn rhoi ei sbecs melyn ymlaen jest yn rhywyn sydd yn gweld y byd trwy lygaid lloerig- efallai fod rhoi dy sbecs melyn ar yn ffordd o sbio ar y byd drwy lygaid y boi yma ‘mae’r diafol wedi gafael yn bywyd y boi ma a creu problemau’ ond dyfalu ydw i wrth gwrs. Tu hwnt i ystyr posib y sbecs melyn yma y mae’r rap yma yn hawdd i berthnasu a i llawer o fobol.

Mae pawb wedi bod yn y sefyllfa neu nabod rhywyn sydd wedi dod yn agos iawn i cael eu llorio gan bobpeth (mewn byd mor wallgo a hyn lle mae llawer yn marw gan eu bod yn rhy dew mewn un rhan a eraill yn marw gan eu bod yn newynu mewn rhan arall o’r byd does dim syndod) ac dydi disgyn i oblifiwn o fod oddi ar eich bronnau ar gyffuriau neu meddiwi’n gaib ddim yn ateb o unrhyw fath yn yr hir dymor. ‘Boi arall sydd wedi cael ei safio gan Llwybr Llaethog.’ Mae’n deimlad y mae pawb yn dioddef rhiwbryd o ddiffyg pwrpas a gwactod, dyma lle mae ffocysu’ch egni ar gerdoriaeth a’r creadigol (ei greu yntau ei fwynhau) yn un modd o dynnu rhywyn ar ei draed unwaith eto ac am y tro ynddo mae modd darganfod pwrpas. Eto efallai fy mod wedi camddeall y diwn yn llwyr ac yn ffaffian ond dyna un dehongliad ohoni ta waeth.

The Undefeated (Ailgymysgiad gan Llwybr Llaethog o Super Furry Animals)

Dyma engrhaifft o ailgymysgiad gan LL LL oedd ar YouTube. Mae hefyd ailgymysgiad o’r SFA ar eu halbwm newydd Chwaneg o’r gân Trouble Bubbles. Cân campus mae modd ei fwynhau yn dawel wrth eistedd ond orau oll ar eich traed yn skanio dros y siop i gyd. Ni fyddaf yn rhoi dehongliad llenyddol hirwyntog arall o eiriad hon gan fod caneuon weithiau jest i’w mwynhau fel caneuon a felly yr wyf am drin hon. (Hefyd can Super Furries yw hon yn wreiddiol dim LL LL felly does dim angen!)

Rhagor

Gobeithio yr ydych wedi mwynhau y detholiad yma, me’n drueni fod dim rhagor o ganeuon ar YouTube gan LL LL…

Os yr ydych eisiau clywed rhagor o LL LL mae ambell albwm ganddynt ar Spotify yn ogystal a ambell i sioe ar Radio Amgen ble bydd caneuon eu hunain ac yn ogystal a detholiad o draciau gan artistaid eraill.

Hefyd mae yna 3 tiwn go dda dwi heb weld nunlle arall ar wefan BBC Cymru o Sesiynau C2 yr haf yma.

Mae ychydig o draciau hefyd ar eu gwefan.