Disgo Dydd i’r Di-waith, Caerdydd

Disgo Dydd i’r Di-waith
The Rocking Chair, Glanyrafon, Caerdydd
20ain mis Ionawr 2011

Mewn bar Caribïaidd yng Nglanyrafon, ar brynhawn yn ystod y lleuad lawn – yr oedd pobol di-waith Caerdydd yn dod at ei gilydd am i ddawnsio a llawenhau! Am bob swydd wag yng Nghaerdydd mae 9 person di-waith yn ôl ystadegau’r llywodraeth. Mae’r syniad gwych yma gan Adam Johannes a’i trefnwyd gan Bronwen ‘Little Eris’ Davies a’i chriw yn un penigamp! Dyma ffordd wych o chwalu’r agwedd afiach fod pobol ddi-waith rhywsut i’w beio am eu sefyllfa druenus. Pwy goblyn fuasai’n dewis byw mewn tlodi?!

Dywed erthygl ar wefan y BBC fod pobol ddi-waith fwy tebygol o ddatblygu salwch meddwl megis pruddglwyf neu bryder. Dydi’r bobol yma ddim yn ‘wan’, adwaith naturiol buasai meddylfryd o iselder mewn sefyllfa anobeithiol lle nad ych yn teimlo bod cyfeiriad i’ch bywyd. Mae’r di-waith yn llythrennol heb reswm i godi yn y bore. Dychmygwch y diflastod a syrffed – pob dydd yn wag, cael eich gwrthod gan gyflogwyr un ar ôl y llall, dim arian i wneud unrhyw beth hwyl yn eich amser sbâr sydd mewn gormodedd…

Mae hyn yn broblem ddifrifol a ni allwn ddisgwyl i’r llywodraeth ein hachub, i’r gwrthwyneb – fe ymddengys fod y llywodraeth yn fwy na pharod i’n CON-DEMio! Maent am waethygu’r sefyllfa’n enbyd, rhagwelaf ddioddef a chynni economaidd yn nheuluoedd ar draws Gymru yn ystod y blynyddoedd nesaf, ac anobaith i bobol ifanc sydd eisiau dechrau allan yn y byd. Rhaid i bobol trefnu pethau eu hunain ac mae disgo i’r di-waith yn ffordd syml o ddechrau hyn. Os yr hoffech drefnu disgo yn eich ardal mae canllaw gan Bronwen ar Facebook.

Nid yw’n or-gymleth, byddwch yn barod i weithio’n galed i’w hysbysebu a’i drefnu a gall fodd yn wych! Yn enwedig gan fod gymaint o bentrefi bychain tawel yng Nghymru, dyma ffordd i greu cynnwrf! Ar yr 20fed o Ionawr bu’r ail ddisgo dydd i’r di-waith yng Nghaerdydd. Bydd yn ddigwyddiad misol felly os yr ydych yn yr ardal dewch i’r un nesaf mis Chwefror!

Y gobaith yw bydd y disgo yn ysbrydoli pobol di-waith i gymryd rhan, pam ddim iddynt gyfansoddi rap/cerdd a’i berfformio? Efallai eu bod yn giamstar ar Logic neu Reason ac eisiau Djio rhai o’u caneuon? Neu efallai eisiau rhannu eu chwaeth mewn cerddoriaeth a DJio eu hoff draciau! Efallai bod rhai yn dysgu neu yn gallu chwarae offeryn? Mae llwythi o bosibiliadau – dechreuwch un rwan!

Yr oedd disgo mis Ionawr yn wych, i ddechrau yr oedd barddoniaeth. Yr oedd arddull pob bardd yn unigryw, rhai yn rheibus wleidyddol ac yn bregethwrol. Eraill yn ysgafnach, bu perfformiad gwych gan Mab Jones oedd yn gymysgedd o gomedi/farddoniaeth. Yr oedd un rapiwr/fardd ifanc, nid yn unig efo ffordd eifo’i eiriau ynd yn ynganu mewn modd arbenig basa ddim o’i le ar drac hio hop a basa wedi gwneud tiwn go dda dwi’n meddwl. Rapio yn erbyn y codiad ffioedd yn Lloegr ydoedd ar ôl iddo gael ei synnu ar ôl darllen maniffesto’r Democratiaid Rhyddfrydol eu bod wedi gaddo fel polisi chwalu ffioedd dysgu yn gyfan gwbl o fewn chwe blynedd! A be sy’n digwydd rwan ond maent yn codi’n uwch na’r nefoedd wrth condemio myfyrwyr tlawd yn y dyfodol i uffern o gynni.

Un o’r uchafbwyntiau i mi oedd set electroneg Skimatix. Uchafbwynt arall oedd gwrth-werin Jasmine Jackdaw. Bu’n canu’n swynol gyda’i gitar acwstig ynglyn â phynciau mwyaf gwyrdroëdig/ddoniol! Yr oedd rhywbeth Gwibdaith Hen Franaidd iawn yn naws ei cherddoriaeth. Oedd ei merch fach druan yn dwyn y meicroffon tra oedd ei mam yn ceisio perfformio! Llwyddodd hi ambell dro ac yr oedd pawb yn ceisio ei swyno ffwrdd o’r meicroffon ond heb lawer o lwc! Yr oedd rhaid i mi adael ar ôl Jasmine Jackdaw ond buaswn wedi bod wrth fy modd petawn i wedi gallu aros yn hirach. Oleiaf gennyf ddisgo’r mis nesaf i edrych ymlaen ato!

Y gobaith yw bod hyn yn ysbrydoli pobol ifanc di-waith i gymryd eu tynged i’w dwylo eu hunain. Fel y dywedais canwaith eisoes yn yr erthygl yma-trefnwch ddisgo yn eich ardal chi. Peidiwch â gadael swildod eich llethu, rhaid i chi fynd amdani, dim ond unwaith foch chi’n fyw! (Wel efallai fydd yr Hindwiaid yn ailymgnawdoli yn ôl eu crefydd ond pwy a wyr! Efallai dod ‘nôl fel sarff a fasa hi dipyn anoddach wneud pethau bryd hynny!)

Dewch draw i’r disgo nesaf ar y 18fed mis Chwefror 2011 yn y Rocking Chair o 2 y.h. ymlaen.

Gwerthiannau nofelau Cymraeg gan Ifan Morgan Jones

Chwarae teg i Ifan Morgan Jones am rannu’i ffigyrau:

Hyd yn hyn mae Igam Ogam wedi gwerthu 2,300 copi, ac fe werthodd Yr Argraff Gyntaf tua 450 yn y mis cyntaf, ond does gen i ddim y ffigyrau ar ôl hynny eto. Dw i ddim yn disgwyl iddo werthu cystal â Igam Ogam oedd â holl heip y Steddfod y tu ôl iddo, ond os ydi o’n ad-dalu ffydd y cyhoeddwr yna’i fe fyddai’n hapus.

… a dechrau sgwrs am y pwnc ar ei flog.

Little Eris: cyfweliad coethedig cerddoriaeth

Holaf Bronwen Davies ynglun a’i phrosiect Little Eris. Os yr wyf wedi dallt y dalltings credaf cafwyd y brosiect ei henwi ar ôl ‘corrach blaned’ o’r un enw, un a fu’r sybol Ryfeinaidd am Anrhefn. Mae’r berfformwraig a chyfansoddwraig o Gaerdydd ac y mae hi hefyd yn trefnu Disgo Dydd i’r Di-waith misol yn y ddinas.

Mae ei cherddoriaeth yn hynod diddorol ac mynd llaw yn llaw a fideos a phefformiadau gwreiddiol a chofleidiai eich synhwyrau. Dyma flas ohoni, un o fy ffefrynnau. Os nad oedd y trac yna at eich dant peidiwch a poeni (er buaswn yn argymell eich bod yn mynd i weld doctor clyw…). Mae naws ei chaneuon yn amrywio’n aruthrol, o Digital Psychosis – bwystfil o drac dreisgar i hwynagerddi electroneg fel hyn. Dyna ddigon o fy rwdlian, dyma’r cyfweliad.

Hel: Beth yw Little Eris a’r Molecules?

Bron: Little Eris yw fy prosiect cerddoriaeth electroneg solo. Rwy’n ysgrifennu a recordio caneuon wedyn chwarae’n fyw, gyda’r sioeau byw , fel arfer, mae performwyr yn perfformio gyda fi a rhein yw’r Molecules! Maent yn amrywiaeth o bobol creadigol sy’n ymuno gyda fi drwy ddawnsio, canu and chwarae offerynnau ac ati.  Mae Johnny Nigma yn ymuno a fi ym mhob gig hefyd ac mae’n ddod a’r gadgets a goleuadau.

Mae yna lwythi o fideoau ar YouTube o dy befformiadau… mae fideos gwych a gwallgof i fynd efo dy draciau, mae celf i weld yn elfen gryf iawn o brosiect Little Eris. Gwelais fideo Catmoth a ryddhaest Noswyl Nadolig, be ydi’r hannes ty ôl y stori yna?

Catmoth!!! Wel helpais i drefnu parti ar fynydd rhwng 2005 – 2009 o’r enw Vegstock! Un yr un dwethaf clwyodd fy ffrind a fi rhywun yn gweiddi ‘look out it’s a catmoth!’. Roedd y syniad yma’n ddigri iawn i mi! A roedden ni’n chwerthin am hyn!! Y diwrnod nesaf roedden ni’n chwarae gig a chwareis gan newydd, un heb eiriau ac yn sydyn daeth Catmoth i fy meddwl a dechrauais ganu ‘what do you get when you cross a cat with a moth – CATMOTH!’ a dyna sut dechreuodd y gan.

Yna roedd artist o’r enw Kieron Da Silva Beckerton yn perfformio gyda Little Eris fel Molecule ac wedyn out of the blue penderfynodd Kieron wneud model o Catmoth ac ei animeiddio fe! A dyna sut cafodd yr animeiddiad ei eni! Cafom ni lawnsiad ar gyfer yr animeiddiad ym mis Medi er mwyn dangos y ffilm. Yna ar Noswyl Nadolig aeth Catmoth ar y we i bawb ei weld 😀

Ooo cwl! Oedd mi oedd yn wych, y gan yn fachog a’r animation yn debyg i greadur o’r ffilm Nightmare Before Christmas (ond lot lot delach!).

Wyt ti wedi rhyddhau trac Catmoth ar albym eto? Beth yr wyt ti wedi ei ryddhau hyd yn hyn?

Rwy’n gobeithio rhyddhau albym eleni – wnes i barataoi albym demo yn 2009 o’r enw Molecules R Us, 13 cân recordiais fy hyn! Bydd rhai o’r caneuon hyn yn mynd ar yr albym newydd, gan gynnwys Catmoth. Mae Molecules R Us ar gael am ddim.

Gwych! Edrychaf ymlaen at yr albym nesaf. Bydd gigs Little Eris yn y dyfodol agos yng Nghaerdydd?

Bydd, y 23ed o Ionawr gyda John Farah yn Ten Feet Tall. Mae John Farah o Ganada ac mae’n chwarae piano clasurol dros gerddoriaeth electroneg. Hefyd bydd gig ar y 12eg o Fawrth yn Coal Exchange, Caerdydd. Gyda llawer o fandiau gwych!! Bydd Eat Static, Here and Now a Llwybr Llaethog yn chwarae – enw’r gig yma yw’r Wreck and Roll Cirkus. Ond un peth – mae gen i audition ar y 6ed o Ionawr i ganu gyda band sy’n mynd i deithio’r byd felly os yw hyn yn digwydd bydd Little Eris a’r rew am y flwyddyn!!!!! Mae’r daith gyda band wedi ei ffryntio gan Steve Ignorant o’r band enwog tanddearol pynk Crass. epic famous :/

Swnio’n dda! Un cwestiwn arall. Beth sydd yn dy ysbrydoli di? O le ti’n cael yr awen?

Awen!! Yay! Wel rwy’n hoff iawn o greu amgylchedd a naws drwy sain a’r gweledol felly rwy’n denu ysbrydoliaeth o lefydd rwy’n gallu bod fi fy hyn and bod yn rhydd. Gwyliau, partioedd tanddearol – rwy’n caru systemau sain! Rwy’n hoff iawn o grisialau hefyd – a hoffi creu tonfeddi sydd yn atseinio ar lefel arbenning. Hefyd cyfathrebu tonfeddi o ddirgryniant uchel (high vibrational frequencies) a cariad.

Cofiwch ychwannegu Little Eris ar Myspace neu Facebook, stwff gwerth chweil.

Miri munud ola – pigion o lyfrau

Dychmygwch yr erchylldra; ma hi’n Noswyl Nadolig, yr eira’n drwch, chi ‘di llwyddo i lusgo’ch hun i’r dre o’r diwedd i brynu anrhegion Nadolig, ac ma na gyflafan yn eich disgwyl. Ma’r hysteria wedi hen gydio, y Go Go Hamsters wedi’u gwerthu ers tro, a hyd yn oed y Slankets croen llewpart wedi sleifio oddi ar y silffoedd fel slecs. Roedd mentro i’r siop lyfrau yn swnio fel syniad da ryw awr yn ôl, ond lle ddiawl aeth idiot’s guide yr Observer i lenyddiaeth 2010? Pwy enillodd y Costa’s eto? Ydych chi’n mynd am drioleg Stieg Larsson neu hunangofiant y Stig? Roedd Dylan Jones yn canmol Life gan Keith Richards yn GQ ond beth am Barn- gafodd Dewi Prysor farciau uwch na Meic Povey?

Wel cyn i chi golli’ch pwyll a phrynu tri chopi o A Simples Life; The Life and Times of Aleksandr Orlov am bris dau, dyma restr ffantastic o argymhellion llenyddol gan awduron o fath gwahanol- rhai o artistiaid cerddorol Cymru. Does na ddim un ohonynt yn hyrwyddo llyfr (eleni, bethbynnag…), ac felly mae eu dewisiadau amrywiol, annisgwyl, a chwbl di-duedd yn werth eu hystyried os am brynu anrheg i rywun arbennig- hyd yn oed os mai’r person arbennig hwnnw yw chi eich hun.

T Llew Jones / MC MabonGruff Meredith, MC Mabon
Barti Ddu gan T Llew Jones
Byswn i yn argymell Barti Ddu gan T Llew Jones fel presant Dolig neu unryw achlysur arall ag i unrywun o unryw oed. Mae T Llew Jones yn awdur anhygoel sydd yn sgwennu mewn ffordd sydd yn grabio’r darllenydd a tanio’r dychymyg .Mae’r cyfuniad o’r stori wir am forleidr mwyaf llwyddianus y byd , y Cymro Barti Ddu, a sgwennu graenus a naturiol T Llew Jones, yn golygu mai hwn ydi un o’r llyfrau gore erioed yn Gymraeg neu unryw iaith arall.

Alun Battrick
A Week In December gan Sebastian Faulks
Mae’r stori yn dilyn bywydau casgliad o gymeriadau gwahanol sy’n byw yn Llundain dan bwysau cymdeithas gyfoes dros wythnos ym mis Rhagfyr 2007. Y mae’r cymeriadau yn cynrhychioli trawsdoriad o gymdeithas Llundain sy’n pontio dosbarth, cenedl a rhyw. Byddai’n anodd priodoli’r llyfr yma i unrhyw ffurf llenyddol penodol gan ei fod yn cynnwys elfennau cytbwys o arswyd, rhamant a chomedi tywyll ond yn ei hanfod mae’n cynnig darlun o ddynoliaeth yn y cyfnod cyfoes. Mae triniaeth manwl Sebastian Faulks o bynciau llosg fel teledu realaeth, pobl ifanc dadrithiedig a’r camraniadau ddilynodd at argyfwng ariannol 2008, yn dangos yr ymchwil eang bydd y rhai sy’n gyfarwydd efo Birdsong a Charlotte Gray yn disgwyl o’r awdur. Er hyn mae A Week In December yn wahanol i’w nofelau hanesyddol blaenorol oherwydd ei ddefnydd cynnil o eironi a comedi du. Roedd yn bleser i ddysgu fel oedd straeon y gwahanol cymeriadau yn cydblethu efo’i gilydd ac roedd y diweddglo yn ddigon annisgwyl i godi gwen mawr ar fy ngwyneb.

Aled Hughes, Cowbois Rhos Botwnnog
The Border Trilogy sy’n cynnwys All The Pretty Horses, The Crossing a Cities of the Plain gan Cormac McCarthy
Huckleberry Finn gan Mark Twain
Border Trilogy gan Cormac McCarthy ydi’r peth gorau i mi ei ddarllen ers blynyddoedd. Mae’r lleoliad, y disgrifiadau a’r delweddau yn gallu bod mor brydferth a rhamantaidd ar brydiau. ond eto y mae’r stori a’r cymeriadau yn medru bod mor ddiffaith a chreulon. Hollol anhygoel.
Does dim lot mwy fedrai ddeud am Huckleberry Finn na sydd wedi ei ddweud yn barod, felly mi adawai hynny i Ernest Hemingway: “all modern American literature comes from one book by Mark Twain called Huckleberry Finn. American writing comes from that. There was nothing before. There has been nothing as good since.

Gwyneth Glyn
Women Who Run With The Wolves gan Clarissa Pinkola Estes
Dyma fy argymhelliad o lyfr Nadolig: Women Who Run With The Wolves gan Clarissa Pinkola Estes. Dyma’r llyfr dwi’n ei brynu i’n ffrindiau benywaidd i gyd ‘leni (er y bysa fo’r un mor ddifyr i ddynion bori rhwng ei gloriau!) Ma Women Who Run With The Wolves yn glasur oesol sy’n gyfuniad o seicoleg a chwedloniaeth. Ma effaith darllen y llyfr yn rymus gan ei fod o’n taflu goleuni ar gymaint o agweddau o’r psyche benywaidd, ac yn dod a rhywun i gysylltiad agos hefo greddfau a phatrymau cynhenid bywyd. Nid llyfr i’w lyncu mewn penwythnos mohono ond trysorfa i’w mwynhau ac i ail-ymweld a hi am flynyddoedd. Cipiwch gopi a rhedwch hefo’r bleiddiaid!

Aled a Geraint / Nelson Mandela / Marcus TrescothickGeraint Pickard, Clinigol
Coming Back To Me; The Autobiography of Marcus Trescothick
Fi’n caru criced, fi’n caru hunangofianau, a fi’n caru llyfrau sy’n gosod safon newydd o fewn eu genre. Yn gymaint mwy na chofiant cricedwr, mae Coming Back To Me – sy’n cyfleu brwydr Marcus Trescothick gyda’i salwch meddwl yn rhagorol – yn must-read go iawn.

Aled Pickard, Clinigol
Conversations With Myself gan Nelson Mandela
Wedi treulio 6 mis eleni yn gweithio gydag un o bartneriaid Cymorth Cristnogol yn Ne Affrica, mae Nelson Mandela yn dipyn o arwr i fi, yn ogystal â phobl De Affrica, oherwydd y ffordd llwyddodd e drawsffurfio’r wlad a’r maddeuant dangosodd tuag at y rhai garcharodd e am 27 mlynedd. Casgliad yw Conversations With Myself o nodiadau, llythyrau a’i feddyliau dros y blynyddoedd. Mae’r adolygiadau i gyd yn addo siwrnai hynod trwy hanes bywyd un o bobl fwyaf eiconig ein hoes.

Siôn Glyn, Y Niwl
Revenge of the Lawn gan Richard Brautigan
Casgliad o straeon byrion gan Brautigan ydi’r gyfrol yma. Mae pob stori yn dudalen o hyd fel arfer, felly y mae’r llyfr yma yn un hawdd i’w godi ar unrhyw adeg or dydd. Mae hefyd yn cynnwys un o fy hoff straeon gan Brautigan sef The Scarlatti Tilt, “‘It’s very hard to live in a studio apartment in San Jose with a man who’s learning to play the violin.’ That’s what she told the police when she handed them the empty revolver. Dim ond dwy frawddeg ydi, ond ma hi’n cyfleu gymaint.

Huw M
Hen Benillion gan TH Parry-Williams
Llyfr, neu law-lyfr, gafodd ei gyhoeddi gyntaf yn Mehefin 1940 yw Hen Benillion, ac un o’r anrhegion Nadolig gorau i mi erioed dderbyn. Mae’n lyfr sy’n cofnodi cannoedd o hen benillion – yn hwiangerddi, cerddi ysgafn, cerddi difrifol, caneuon chwarae, carolau – sydd wedi eu pasio o un genhedlaeth i’r llall ar hyd y canrifoedd. Dwi’n troi at y llyfr yn aml i helpu cyfansoddi, a dwi wedi cynnwys nifer fawr o’r penillion mewn caneuon. Ond y gwir amdani yw eu bod nhw’n berthnasol i bawb gan eu bod nhw’n cynnwys cyngor, doethinebau, a gwirioneddau sydd cyn wired heddiw ag yr oedden nhw 3 neu 4 canrif yn ôl. Dyma un o fy hoff rai i:

Haws yw codi’r môr â llwy,
A’i roi oll mewn plisgyn wy,
Nag yw troi fy meddwl i,
Anwylyd fach, oddi wrthyt ti.

(EP newydd am ddim: Yn Ddistaw Ddistaw Bach gan Huw M)

Mared Lenny, Swci Boscawen
Dirgelwch yr Ogof gan T Llew Jones
Llyfr am smyglwyr a Cwmtydu – mae’n wych.

Gruff Pritchard, Yr Ods
Revolution in The Head; The Beatles’ Records and The Sixties gan Ian MacDonald
Mae miloedd o lyfrau am y grwp a hwn ydi’r gorau dwi wedi ddarllen – cafodd o’i gyheoddi yn wreiddiol yn 1994 ond mae sawl argraffiad a diweddariad wedi bod ers hynny. Mae’n rhoi’r hanes tu ol pob recordiad a chân – o ba ffath o feicroffon gafodd ei ddefnyddio ar y kick drum i ba liw siwmper oedd Paul yn wysgo. Mae’n lyfr hawdd iawn i syrthio fewn ac allan ohono fo – anrheg perffaith i unrhyw un sydd ag attention span mor fyr a fi!