Ffeiliau Ffansin: Llmych gyda Gareth Potter yn 1988

Ffeiliau Ffansin yw cyfres achlysurol ar Y Twll – delweddau o hen ffansins gyda pherthnasedd i heddiw.

Enw y ffansin heddiw yw Llmych. Mae Huw Prestatyn yn dweud “penderfynwyd ar yr enw reit ar ddiwedd cyfarfod hir hir Rhanbarth CyIG. Pawb yn mynd yn ffed up efo’r enw yn syth a galwyd y rhifynau canlynol yn “Chmyll”, “Mychll” etx.. nes dropio’r enw yn gyfan gwbl. “Cynhyrfu Addysgu Trefnu” oedd o tiwn rap old skool uffernol… efo rapper yn dweud “Educate Agitate Organise” ynddi, sef hen slogan undeb llafur Americanaidd.”

“Beth sydd wedi bod yn digwydd ers y rhifyn diwethaf?” meddai’r golygyddol yn rhifyn Haf 1988. Mae rhai o’r atebion yn ffurfio ein cyd-destun:

  • Peel Sessions gan y Llwybr Llaethog, Plant Bach Ofnus, Y Fflaps a Datblygu.
  • Sefydlu label Ankst yn Aberystwyth.
  • Bernard Manning yn perfformio’n Y Rhyl.
  • Fideo 9 yn dechrau.
  • Trac oddi ar y E.P. “Galwad ar holl filwyr byffalo Cymru” yn cael ei chwarae ar y South Bank Show fel rhan o raglen Ken Russell ar hanes cerddoriaeth.

Yn yr un rhifyn o Llmych oedd erthyglau am Malcolm X, Y Fflaps, Label Ofn a’r cyfweliad isod gyda Gareth Potter – gan Bronwen Miles.

Chwildroadau cerddorol yn y 80au cynnar

Geiriau craff gan Rhys Mwyn am yr 80au fel rhan o erthygl am lyfr newydd Geraint Jarman:

O ran cyd-destun yr 80au cynnar, fe welwyd twf o grwpiau Cymraeg newydd, yn eu plith Tynal Tywyll (grp Ian Morris a gyfeiriwyd ato uchod) a grwpiau fel Y Cyrff, Yr Anhrefn wrth gwrs, Elfyn Presli, Traddodiad Ofnus. Ar y pryd doedd na fawr o neb allan yna yn rhoi unrhyw gymorth na chefnogaeth i’r grwpiau yma. Do fe gafodd Y Cyrff gefnogaeth Toni Schiavone a chriw’r Gymdeithas yng Nghlwyd ond fel arall doedd yna neb yna i drefnu gigs na recordio Tynal Tywyll neu Datblygu felly daeth yr holl grwpiau at ei gilydd i recordio’r LPs ‘Cam o’r Tywyllwch’ a ‘Gadael yr Ugeinfed Ganrif’ – casgliadau amlgyfrannog o’r grwpiau newydd yma.

Rwan dyma fy safbwynt i wrth gwrs. Gwrthodwyd chawarae’r recordiau yma gan nifer o gynhyrchwyr radio ar y pryd oherwydd eu “safon”. Roedd y cynhyrchwyr radio yn gyn aelodau o grwpiau Cymraeg, gwrthodwyd recordio’r grwpiau yma gan y Labeli Cymraeg a heblaw am Gell Clwyd fe wrthodwyd gigs i’r grwpiau yma gan drefnwyr y dydd. Ar ben hynny roeddwn i dan ddylanwad Francis Bacon a Malcolm McLaren ac o’r farn mai’r ffordd orau ymlaen fyddai creu Byd Pop Cymraeg newydd drwy chwlau’r hen fyd pop traddodiadol Gymraeg.

Ti’n gallu darllen y gweddill yr erthygl yn y Daily Post yma.

Wrth gwrs mae pethau wedi newid gymaint ers yr 80au… Trafodwch.

Dewisiad o hoff ganeuon John Peel

John Peel ac Edward H.

Bu farw John Peel, DJ a chyflwynydd, chwe blynedd yn ôl heddiw.

Dyma *rhai* o’i hoff ganeuon fel teyrnged.


Magazine – Definitive Gaze
Band Howard Devoto o’r Buzzcocks yn wreiddiol


Joy Divison – Transmission (fersiwn sesiwn)
o Something Else, BBC 2, mis Medi 1979


Junior Murvin – Police and Thieves
Cynhychwyd y cân gan Lee “Scratch” Perry


Datblygu – Pop Peth
Cer i’r albwm Datblygu Peel Sessions ar Ankst am fersiwn arall a llawer mwy. Mae John Peel a Huw Stephens yn siarad am Datblygu yma.


The United States of America – The Garden of Earthly Delights
Psych penigamp o’r 60au


The Fall – Fiery Jack
O’r albwm Dragnet


Jeff Mills – The Bells
Techno o Detroit


The Orb – Towers of Dub
Dyb anhygoel ac epig, ti angen rig sain am hwn


Young Marble Giants – N.I.T.A (fersiwn teledu)
Mae’r fideo ‘ma bach yn dawel yn anffodus. Gan y band dylanwadol o Gaerdydd


The Three Ginx – On A Steamer Coming Over
Ar 78rpm


The Lurkers – Ain’t Got a Clue
Punk clasur ar goll


The Undertones – Teenage Kicks
Amlwg ond angenrheidiol yma

Mwy: darllediad morladron gan John Peel o 1967 a sesiwn Anhrefn cyntaf o 1986

Diolch i ugain_i_un am y llun

Pwy samplodd pwy? Ffa Coffi Pawb, Tystion, Datblygu, SFA…

Mae samplo gallu bod yn ffordd greadigol i greu cerddoriaeth. Mae ailgylchu yn dda i’r amgylchedd. Hefyd mae’n rhatach (weithiau). Gofyna’r artistiaid isod.

Samplodd Ffa Coffi Pawb yn “Hydref Yn Sacramento”…

…y drymiau o’r cychwyn Rolling Stones “Get Off of My Cloud”.

Samplodd Datblygu yn “Pop Peth”

…y drymiau enwog gan Clyde Stubblefield o James Brown “Funky Drummer”. Mae’r darn yn dechrau tua 5:20. Roedd llawer o bobol yn samplo’r un drymiau, e.e. Public Enemy, Madonna, Prince a llawer o artistiaid jyngl/drwm a bas fel Future Cut.

Samplodd Super Furry Animals yn “Smokin'”…

…y ffliwt o Black Uhuru “I Love King Selassie”.

Samplodd Lo-Cut a Sleifar yn “Aduniad”…

y curiad o Cage “54” (dw i’n meddwl).

Samplodd Tystion yn “Dama Blanca”…

“Cocaine in my Brain” gan Dillinger. (Ond ble mae’r ffliwt yn dod, fersiwn dub arall?)